Mia Cassany: Zdumiewające przyjaźnie

Kropka, Warszawa 2025.

Między gatunkami

Każdy trafił kiedyś na motyw i każdy na pewno się nim zachwycał. Mia Cassany zbiera zaledwie część historii, które trafiają do zbiorowej wyobraźni i nieodmiennie wywołują wzruszenie czy rozczulenie. „Zdumiewające przyjaźnie” to wielkoformatowy tomik obrazkowy nie tylko dla najmłodszych – świetnie nada się do wspólnego czytania (i późniejszego wyszukiwania kolejnych historii). Autorka pozwala czytelnikom na podróż po świecie, żeby sprawdzić, gdzie nastąpiło międzygatunkowe porozumienie. Czasami zajmuje się relacją człowiek-zwierzę – bo i tu znaleźć można bez trudu liczne przykłady na wzajemne oddanie, wierność i miłość silniejszą od śmierci. Częściej jednak odwołuje się do sytuacji, które wydają się wręcz nieprawdopodobne: kiedy zaprzyjaźniają się przedstawiciele gatunków o odmiennych upodobaniach, zwyczajach i zachowaniach. Zdarza się, że drapieżnik traktuje jak najlepszego kompana przedstawiciela gatunku, który w starciu nie miałby żadnych szans – tymczasem nic mu nie grozi, a nawet może liczyć na opiekę w zamian za towarzystwo i wspólne zabawy.

Łatwo zaobserwować zdumiewające przyjaźnie w ogrodach zoologicznych – to tutaj często zwierzęta odizolowane od naturalnego środowiska lub osierocone mogą liczyć na profesjonalną opiekę medyczną i odpowiednio dobrane pożywienie – jednak ważne są również kwestie psychiki, a na samotność opiekunowie w zoo nie są w stanie nic poradzić. Chyba że dopuszczą do smutnego zwierzęcia inne zwierzę – i uda się doprowadzić do zacieśnienia więzi między nimi. Zdarza się też, że zwierzę z silnie rozwiniętym instynktem macierzyńskim zaczyna się odruchowo opiekować osieroconym przedstawicielem innego gatunku. Zaspokaja w ten sposób potrzebę bliskości, a do tego… zaskakuje ludzi. Kilkanaście historii, w których przeważnie domowe zwierzę wiąże się z dzikim – i o wiele większym – budzi radość nie tylko małych odbiorców, lektura dostarczy wielu wrażeń. Mia Cassany podaje też informacje na temat ludzi, którzy związali się emocjonalnie z dzikim stworzeniem i potrafili po latach rozłąki zaryzykować spotkanie – oczywiście z pozytywnym finałem. Każda opowieść zamyka się w kilku akapitach, tak, żeby najmłodsi również mogli wysłuchiwać ciepłych historii. Tu liczy się zaskoczenie i zachowania sprzeczne z ludzkimi przekonaniami: im bardziej odległe od siebie gatunki decydują się na przyjaźń, tym ciekawiej robi się z perspektywy czytelników. Tak przygotowana publikacja zachęca dzieci do czytania – przy tej książce nie można się nudzić, ważną rolę odgrywają oczywiście wielkoformatowe obrazki, które pozwalają na lepsze zorientowanie się w pozornej absurdalności zwierzęcych sympatii – jednak najważniejsze jest odpowiednie dopracowanie tekstu, tak, żeby nie tylko niósł w sobie informacje, ale też zapowiedź bajkowych przygód w prawdziwym życiu. Bo przecież niektóre historie pobrzmiewają wręcz niewiarygodnie i trudno sobie wyobrazić, że mogły się wydarzyć naprawdę – wydaje się, że dzieci otrzymują tu kolejną wymyśloną opowiastkę. Tymczasem właśnie prawdziwość sprawia, że lektura staje się tak atrakcyjna. Najmłodsi będą się tu cieszyć historiami o zwierzętach, ich rodzice nie będą się nudzić podczas wspólnej lektury, wszyscy razem przypomną sobie o roli empatii w codziennym życiu.