Dorota Sumińska: Czy ryby piją wodę? Jeszcze więcej sekretów zwierząt i ludzi

Wydawnictwo Literackie, Kraków 2021.

Wyjaśnienia

Kto lubi poznawać ciekawostki ze świata zwierząt i ludzi, ten koniecznie powinien sięgnąć po nową książkę Doroty Sumińskiej "Czy ryby piją wodę? Jeszcze więcej sekretów zwierząt i ludzi". Bardzo ładnie przygotowany tomik zawiera szereg pytań, które mogą zadawać dzieci - i precyzyjnych chociaż nie hermetycznych wyjaśnień autorki. To znakomita pomoc dla każdego rodzica, którego pociecha wejdzie w etap zadawania niekończących się pytań i poznawania świata. Są tu pytania dotyczące codziennych spotkań ze zwierzętami - na przykład: czy wolno całować psy, jak owady widzą świat, jak pszczoły trafiają do swojego ula i czy zwierzęta tworzą państwa. Są zagadnienia bardziej abstrakcyjne - czy zwierzęta wierzą w Boga. Sporo miejsca poświęca Dorota Sumińska również ludziom, zastanawia się, dlaczego człowiek ma w buzi ślinę, dlaczego ludzie wyglądają różnie. Znajduje miejsce na opowieści o wirusach i o budowie ciała ludzi i zwierząt - czasami porównuje różne gatunki i opowiada, co charakteryzuje ich przedstawicieli. Sięga po tematy płynące z nieporozumień - wyjaśnia, co to jest "glizda". Przedstawia przyczyny rozmaitych strachów - na przykład przed pająkami lub burzą. Odwołuje się do prostych obserwacji dziecka (dlaczego podczas kataru nie czuje się zapachów) i do bardziej skomplikowanych zjawisk (dlaczego ludzie się w sobie zakochują). Nie ma dla niej pytań dziwnych albo niewartych uwagi: nawet to, co brzmi infantylnie, zasługuje na komentarz. Tłumaczy autorka, jak czytać zachowania domowych czworonogów, uczy szacunku dla różnych gatunków. Pokazuje, czym mogą się popisać koty, a czym ludzie - zawsze szuka detalu, który może przyciągnąć maluchy. Niektóre pytania zostają rozbudowane - wyzwalają kolejne tematy, które autorka próbuje scharakteryzować celnie i bez hermetycznego języka. Odwołuje się do doświadczeń i do spostrzeżeń dzieci, stosuje bezpośrednie zwroty do nich, zadaje pytania - żeby zaangażować w odkrywanie kolejnych ciekawostek.

Każde pytanie zostaje tu opracowane fachowo i z humorem. Można się sporo dowiedzieć i sporo zapamiętać, dzięki podzieleniu wiadomości na małe porcje. Dorota Sumińska popularyzuje wiedzę, wykorzystując nośny temat. Wie, że przyciągnie najmłodszych wizją opowiadania o świecie zwierząt - i chociaż w tomiku najwięcej jest stworzeń domowych, psów i kotów (raz pojawi się też świnka morska w parze z chomikiem), znajduje miejsce także na bardziej egzotyczne kwestie. Umiejętnie zachęca do lektury przez odpowiednio podsycaną ciekawość dzieci: w pytaniach sugeruje kwestie, które domagają się natychmiastowego wytłumaczenia - następnie prezentuje upragnione przez dzieci komentarze. Pisze rzeczowo, ale nie rezygnuje z dowcipów lub z pouczeń - chodzi o to, żeby dzieci zrozumiały, że każde stworzenie zasługuje na szacunek i na godne życie. Oczywiście konstrukcja tomiku sprawia, że maluchy będą zainteresowane kolejnymi częściami opowieści, można zatem liczyć na to, że cykl nie skończy się na bestsellerowych dwóch tomach. Ważne w tej książce są jeszcze zabawne ilustracje Joanny Żero - kolorowe i przepełnione bajkowym klimatem zwierzęta zapraszają do lektury.