Maxime Rovere: Co zrobić z idiotami. I jak samemu nie wyjść na idiotę.

Znak, Kraków 2021.

Dla zirytowanych

Maxime Rovere wybiera sobie chwytliwy tytuł książki: „Co zrobić z idiotami i jak samemu nie wyjść na idiotę” to lektura bardziej filozoficzna niż poradnikowa, autor zatrzymuje się na paradoksach związanych z obecnością idiotów w społeczeństwie i w dobie poprawności politycznej decyduje się poruszyć temat nośny i chwytliwy. Uznaje, że idiotą nie jest się stale, a bywa w określonych okolicznościach (oczywiście niektórym wychodzi to lepiej niż innym), ale zastanawia się też nad tym, jak nie wpaść w pułapkę. Wiadomo bowiem, że kto zadaje się z idiotą, zostaje błyskawicznie sprowadzony do jego poziomu – a w takiej potyczce nie ma dalej szans. Maxime Rovere analizuje znane wszystkim sytuacje, częściej jednak zajmuje się komentowaniem na okrągło przypadku, w którym człowiek myślący zostaje zbity z tropu przez logikę idioty. Notuje błędy w myśleniu o spotkaniach z idiotami, pokazuje, dlaczego ludzie nie potrafią poradzić sobie z tytułowymi bohaterami tomu. Przedstawia mechanizmy funkcjonujące w społeczeństwie. Dzięki temu będzie mógł uświadomić czytelnikom, że emocje, jakie przeżywają podczas takiego spotkania, nie należą do dziwnych czy nienaturalnych – wręcz przeciwnie, składają się na jasno określony schemat, dzięki któremu łatwiej będzie wypracować sobie strategie obronne. Maxime Rovere raczej ucieka od konkretów, jakby bał się, że przedstawianie ich wykluczy część czytelników książki (zupełnie jakby nie wierzył w inteligencję tych czytelników). Krótkie i ogólnikowe rozdziały podsumowuje jedną poradą, za każdym razem odnoszącą się do przeczytanych właśnie treści. W ten sposób próbuje połączyć filozofię i modę na lektury poradnikowe. Daje do myślenia – uczy refleksyjnego podejścia i zapewnia, że temat idiotyzmu wcale nie musi wiązać się ze spłycaniem narracji czy brakiem ambicji. Trzeba jednak lubować się w wywodach filozofów, żeby bezkrytycznie przechodzić przez tę opowieść. Części odbiorców będzie się wydawało, że autor jednak nie uchwycił dobrze zjawiska, części – że posługuje się prostymi chwytami. „Co zrobić z idiotami” to publikacja-przerywnik, książka, która nie wyczerpuje zagadnienia, za to może nasunąć odbiorcom sposoby postępowania w sytuacjach mało komfortowych. Na pewno można traktować tę pozycję jako ciekawostkę, część publiczności literackiej sięgnie po nią ze względu na tytuł (co tylko pokaże skalę zjawiska). Nie ma tu fajerwerków, pojawi się natomiast kilka celnych uwag, nad którymi warto się pochylić. A ponieważ większość ludzi zmęczonych idiotami chciałaby sprawić, żeby zmienili oni swoje postępowanie, Rovere podejmie się i takiego wyzwania, prezentując kilka podpowiedzi. Nie wiadomo, czy będą one skuteczne, ale zapewnią czytelnikom przynajmniej pozorną ochronę. Jedno jest pewne: idioci nie znikną nagle ze świata i trzeba po prostu nauczyć się z nimi żyć i dystansować od ich postaw – a to Maxime Rovere akurat całkiem nieźle komentuje. „Co zrobić z idiotami” to publikacja dla tych, którzy mają dość.