Rachel Poliquin: Muzeum dziwacznych pozostałości w ciele. Wycieczka po twoich bezużytecznych częściach, usterkach i innych dziwnych fragmentach

To tamto, Czarna Owca, Warszawa 2023.

Resztki

"Muzeum dziwacznych pozostałości w ciele. Wycieczka po twoich bezużytecznych częściach, usterkach i innych dziwnych fragmentach" to książka, która już samym tytułem może zaintrygować dzieci i przyciągnąć je do sprawdzania, jakie też fragmenty ciała są zbędne albo nadają się do określenia ich mianem usterek. Przewodnikiem po książce - i zarazem po muzeum - będzie ząb mądrości, jeden z tworów do niczego, niemieszczący się w szczęce (a dlaczego - to Rachel Poliquin wyjaśni) i przeważnie usuwany. Ząb mądrości zyskuje nietypową przyjaciółkę - znikającą nerkę. Razem przemierzają kolejne sale, żeby przedstawiać dzieciom sekrety ich ciał. I fakt, znikająca nerka będzie przyciągać do lektury cały czas - bo jej tajemnica wyjaśni się dopiero na końcu, a jej istnienie (i nieistnienie) wydaje się na tyle absurdalne, że chce się zaczekać na konkretny komentarz.

Nie ma zbyt dużo tematów, które będą tu mogły powrócić, chociaż faktycznie Rachel Poliquin gromadzi ciekawostki, jakie dzieci u siebie mogą zaobserwować. Omawia zatem i gęsią skórkę i palce, które marszczą się pod wpływem wody. Zachęca do sprawdzenia, czy ma się pewien mięsień (spotykany u jednej na dziesięć osób i w zasadzie niepotrzebny), ale wytłumaczy także, dlaczego człowiek miał ogon. Jest to zestaw ciekawostek, które zapraszają do przyglądania się własnemu ciału i poznawania go. Rozbudza w najmłodszych zainteresowanie nauką i przypomina, że nawet własne ciało skrywa wiele tajemnic.

Narracja funkcjonuje tu jak oprowadzanie po muzeum, wchodzenie do kolejnych sal z eksponatami - i te eksponaty zostają wydobyte na światło dzienne, żeby można było je dokładnie przeanalizować. Tu można zadawać najdziwniejsze pytania, nie ma mowy o nietrafionych kwestiach czy kontrowersjach. Dzieci mogą wchodzić w świat biologii i przekonywać się, że czeka je sporo odkryć. Ząb mądrości pełni funkcje komika - wprowadza sporo lekkości do popularnonaukowej opowieści. Rachel Poliquin wie, co należy zrobić, żeby dzieci zatrzymać przy lekturze. Spora w tym także rola ilustracji: Clayton Hanmer stawia na komiksowe skróty, które znakomicie pasują do humoru tekstu - to połączenie również przekona dzieci do czytania o dziwnych i niepotrzebnych fragmentach ich ciał. "Muzeum dziwacznych pozostałości w ciele" to lekturowa przygoda naukowa - i początek dążenia do zgłębiania własnych sekretów. Jest tu kolorowo, jest atrakcyjnie nie tylko dla najmłodszych - chociaż też dzieci otrzymują sporą porcję wiedzy. Książka przygotowana została tak, żeby jak największą grupę młodych odbiorców zaprosić do czytania, bazuje na naturalnej ciekawości i na tendencji rynkowej do prezentowania w literaturze czwartej publikacji o charakterze edukacyjnym. Jej siłą jest jednak dobry pomysł - zestaw rozwiązań, które zaskakują oryginalnością i wręcz odwagą twórczą.