Żarówka
Warto wykorzystać dziecięcą ciekawość świata i podsunąć maluchom specjalnie dla nich przygotowaną edukacyjną serię biografii wybitnych uczonych. Drugi tom cyklu Wielcy i sławni przygotowała Margaret Frith – a jest to opowieść o wynalazcy żarówki. Thomas Alva Edison to postać bez wątpienia poruszająca wyobraźnię: od najmłodszych lat ambitny i ciekawy świata, mimo problemów w nauce konsekwentnie rozwija swoje zainteresowania. Uważnie obserwuje rzeczywistość i sprawdza, co ułatwiłoby ludziom egzystencję. Szybko podejmuje pracę zarobkową, ale najchętniej opracowuje rozmaite wynalazki. Jest świadomy tego, że inni prawdopodobnie wpadają na identyczne pomysły, więc musi ich wyprzedzić – ale nie traci radości odkrywcy. Część idei odrzuca lub zaniedbuje, innym poświęca dużo uwagi. Odnosi sukces. Najbardziej kojarzony jest z żarówką, ale Margaret Frith pokazuje, że nie tylko opracowaniem tego przedmiotu się zajmował. Krótki tomik „Kim był Thomas Alva Edison” zapewnia biograficzne podstawy, a przy okazji może też przydać się dzieciom jako źródło ciekawostek – pojawia się w nim między innymi temat alfabetu Morse’a.
Frith przez życiorys swojego bohatera przebiega bardzo szybko. Składa tę opowieść z krótkich i treściwych fraz, woli fakty niż rozbudowywane opisy czy analizy uczuć. Edison działa tu niemal jak maszyna, przerzuca się z pomysłu na pomysł, konstruuje liczne wynalazki jakby bez długich przygotowań. Ta skrótowość z jednej strony podkreśla talent Edisona, z drugiej przypomina notkę encyklopedyczną. Autorka z czasem zdaje sobie z tego sprawę i ubarwia narrację choćby prostymi okrzykami radości. To element wprawdzie zbędny w warstwie edukacyjnej, ale doceniany przez małych odbiorców – nie pozostawia wątpliwości co do charakteru bohatera tomiku. Na początku zresztą Frith chce oswoić swoją postać przez tłumaczenie, jakiego imienia używał. Dość szybko jednak pojawiają się motywy, które obyczajowość zepchną na dalszy plan – w końcu same odkrycia okazują się bardzo atrakcyjne, tak bardzo, że odsuwają tematy życiorysowe.
Parę zwyczajów Edisona można tu podejrzeć (wśród nich – notes do zapisywania pomysłów), a czasami po prostu dzieci na dłużej zatrzymają się nad przedmiotami codziennego użytku. To, co dzisiaj wydaje się oczywiste, tu zyskuje swoją historię i zachęca do rozbudowanych analiz. Wielkich rzeczy dokonują zwykli ludzie – tak łatwiej przekonać odbiorców, że każdy może wsławić się czymś i zaistnieć w historii ludzkości wśród wybitnych uczonych. Margaret Frith nie stawia Edisona na piedestale, pokazuje jego normalność. Dla porządku prezentuje też sprawy rodzinne, chociaż nie należą one do podstawowego nurtu zainteresowań, a i w gronie docelowym czytelników nie będą raczej wzbudzać zbyt silnych uczuć. Dopełniają portret Edisona trochę z konieczności, co nie przeszkadza w lekturze – tym razem jednak nauki i kolejne odkrycia okazują się ciekawsze.
Margaret Frith pisze prostym językiem i nie wdaje się w techniczne szczegóły. Proponuje „dziecięcą” – to jest upraszczaną – wersję biografii, która nie musi stawać się historią rozrywkową. Autorka ułatwia rodzicom przedstawianie sylwetek uczonych i odpowiadanie na niezliczone pytania potomstwa. Nie opracowuje biografii w sposób bajkowy, zresztą takiego podejścia seria nie zakłada. Chodzi o to, żeby w przystępnej formie opowiedzieć małym czytelnikom o postaciach, które dzięki nieszablonowemu myśleniu zmieniają rzeczywistość i wpływają także na losy przyszłych pokoleń. Seria pokazuje historię postępu przez opowieści o wybitnych jednostkach. „Kim był Thomas Alva Edison” to publikacja uświadamiająca dzieciom, że zawsze warto szukać ulepszeń i udoskonaleń w codziennym życiu. Ten tytuł nie musi zapewniać czytelniczych emocji, wystarczy, że pokazuje najmłodszym kawałek historii nauki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz