Elise Gravel i Mykaell Blais: Błękit? Róż? Ty i już! Ważne pytania o płeć i bycie sobą

Dwie Siostry, Warszawa 2024.

Podziały

Elise Gravel zamierza (a pomaga jej Mykaell Blais) opowiedzieć dzieciom o tym, że wszyscy mogą zajmować się tym, na co mają ochotę, nie muszą przejmować się stereotypowymi podziałami. Wybiera - jak zwykle - bardzo proste i przekonujące obrazki i dające do myślenia podpisy, pytania kierowane do odbiorców. To dzięki tym pytaniom dzieci mogą się zastanowić, czy wymieniane motywy są przypisane wyłącznie do jednej płci, czy też może po nie sięgać każdy, kto ma ochotę, czy są jakieś odgórnie ustalane (i przez kogo) zasady, że tylko chłopcy mogą bawić się dinozaurami a tylko dziewczynki mogą bać się pająków). Przypomina, że wszelkie tego rodzaju sztuczne i odgórne ustalenia mogą niepotrzebnie wpływać na samopoczucie odbiorców - a przecież nikt nie powinien czuć się źle z powodu robienia czegoś, co lubi. To umożliwia płynne przejście do tematu tożsamości płciowej i zaimków stosowanych wobec siebie przez każdego, kto określa się w sposób niezgodny z płcią biologiczną. Zagadnienie to bywa trudne nawet dla dorosłych, tymczasem Elise Gravel radzi sobie z przedstawieniem go najmłodszym odbiorcom w sposób bardzo prosty i naturalny - nie ma tu nic dziwnego czy budzącego wątpliwości. Wszystko bazuje na refleksjach samych odbiorców - ale autorka naprowadza ich na właściwe odpowiedzi swoimi pytaniami. Takie zabiegi pozwalają przyswoić sobie prezentowane wiadomości i potraktować je jako coś zupełnie zwyczajnego. Można kochać kogo się chce, można wybrać zawód, jaki się chce - i budować taką rodzinę, jakiej się potrzebuje. W takich sferach nie powinny się pojawiać żadne odgórne ustalenia - każdy może kształtować swoją egzystencję według własnych upodobań i nie oglądać się na zewnętrzne zasady.

"Błękit? Róż? Ty i już. Ważne pytania o płeć i bycie sobą" to picture book utrzymany w tonie i kolorystyce w stylu poprzednich książek tej autorki pojawiających się na rynku. Elise Gravel tym razem jednak rezygnuje z bezkształtnych stworków zamiast ludzi: nie ucieka już przed przedstawianiem człowieka (i to przeważnie w grupie innych), ale dalej stawia na różnorodność, proste kształty, wyraźne kontury i kolory. Wszystko po to, żeby nie przytłaczać dzieci koniecznością zastanawiania się nad przesłaniami w grafice - sam tekst dostarcza materiału do przemyśleń, nie trzeba jeszcze dodatkowo komplikować opowieści przez obrazki. Autorka wie, jak poprowadzić narrację - graficzną i tekstową - żeby przekazać dzieciom to, co najważniejsze. Znowu edukacja w zakresie płciowości, tożsamości płciowej i podziałów w społeczeństwie przechodzi w zabawę - liczy się przyjemność z lektury i odkrywanie ważnych przesłań. Elise Gravel przedstawia wiadomości tak, by nie dało się z nimi polemizować, przekazuje dzieciom wizję świata, w którym każdy może cieszyć się tym, jaki jest - bez konieczności dopasowywania się do wymogów innych ludzi. Jest to tomik potrzebny i ładnie ujmujący wszystko to, co dzisiaj jeszcze stanowi często przedmiot burzliwych dyskusji.