PWN, Warszawa 2018.
Gospodarka w pigułce
Diane Coyle jest autorką, która - jako jedna z nielicznych - podejmuje się niezwykle trudnego zadania wyjaśnienia czytelnikom, czym jest kategoria stale powracająca w dyskursach polityków i specjalistów od ekonomii. Produkt Krajowy Brutto – PKB – to hasło, które powraca w mediach i jest wygodnym narzędziem do podawania informacji o wzroście gospodarczym, ewentualnie – o zmianach, jakie zaszły w ostatnim czasie w tym temacie. Tyle tylko, że większości zwykłych odbiorców hasło PKB, mimo że znane, niewiele w rzeczywistości mówi: to termin pozbawiony realnego znaczenia, a nawet - możliwości porównań. Staje się zatem pustym skrótowcem. Diane Coyle zdaje sobie sprawę z takiego stanu rzeczy i od tego wychodzi w swojej krótkiej publikacji “PKB. Krótka, lecz emocjonująca historia” - w nadziei, że przekona czytelników do tego pojęcia i przyczyni się w efekcie do lepszego zrozumienia doniesień medialnych. Stara się uwzględnić wartość PKB w zwyczajnym życiu, pokazać, jak przekłada się na codzienność - i udowodnić odbiorcom, że warto zaangażować się w poznawanie tajników PKB. Definicję oczywiście podaje na początku, uwzględniając rozmaite jej modyfikacje i dodatkowe objaśnienia: będzie tu autorka działać jak nauczyciel, tłumacząc zasady i związane z PKB kategorie. Świetnie zdaje sobie sprawę z rozmaitych zawiłości wokół terminu i jego interpretacji, pozwala zatem przyjrzeć się szczegółom. Odpowiada na niezadane pytania, rozwiewa wątpliwości. Odnosi się też do innych kategorii, zwłaszcza wprowadzanych w ostatnich latach medialnych próbach mierzenia poziomu szczęśliwości - i porównuje je z PKB.
Narracja jest przeglądem roli PKB od czasów sprzed stuleci. Takie podejście zapewnia Coyle brak zapętlania się na regułach i definicjach: autorka może przedstawiać zmiany i modyfikacje w obrębie PKB, a więc rodzaj ciekawostek, drogi, jaką przechodzili ekonomiści, żeby dochodzić do coraz lepszych rezultatów. Przyglądanie się gospodarkom z perspektywy PKB prowadzi do zadawania nośnych medialnie pytań (“czy Afryka jest biedna”). Podróż przez historię to analiza różnych kryzysów i wzlotów, ale i podejścia do statystyk czy gromadzenia danych. Autorka przygląda się zestawieniom PKB w różnych krajach, żeby uświadomić czytelnikom błędy w stosowaniu prostej arytmetyki do skomplikowanych ocen. Przy okazji niejako może odnotowywać, jak przemiany społeczne, kulturowe bądź historyczne wpływały na statystyki PKB, żeby odkryć, co powoduje jego wzrost. Zdarza się, że omawia różnice między oficjalnymi danymi a rzeczywistością. Właściwie nawet nie sam temat PKB pasjonuje ją najbardziej, co przyglądanie się przemianom gospodarczym: wykorzystuje PKB jako pretekst, żeby zatrzymać się nad wzajemnymi relacjami między zmianami w codzienności a gospodarką. Pisze prostym językiem i stawia na krótkie rozdziały (dzielone na jeszcze mniejsze części), nie zarzuca czytelników danymi liczbowymi, woli opisowość. Z rzadka posługuje się metaforami czy sformułowaniami z innych dziedzin, jeśli potrzebuje obrazowo opisać konkretną sytuację - z reguły wystarczają jej krótkie podsumowania i wyjaśnienia pozbawione przegadania. Jest ta publikacja precyzyjną opowieścią popularyzującą wiedzę o kategorii, która jest stale obecna w dyskursie publicznym, jednak przeciętnemu człowiekowi zwykle nie ujawnia swojego znaczenia. Oczywiście trudno tu mówić o “pasji” w samej lekturze, jednak jeśli ktoś potrzebuje informacji na temat istnienia PKB w gospodarce, znajdzie tu sporo wiadomości dostosowanych do lektury masowej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz