Magda Skubisz: Wicze znamię. Saga rodu Tyszkowskich

Media Rodzina, Poznań 2024.

Pościg

On z żalu za nią chciałby podpalić świat, ona wciąż mu się wymyka. Ale „Wilcze znamię” mimo przygnębiających na kilku stronach obrazów miasta ogarniętego epidemią, jest jak na razie najlepszą częścią cyklu Saga rodu Tyszkowskich. Katja, zielarka, która aktualnie przebywa na dworze Tyszkowskich i wyleczyła samodzielnie połowę wsi z cholery (a sama odzyskała zdrowie dzięki poświęceniu Antoniego), podkochuje się nieszczęśliwie w synu Wiktorii Tyszkowskiej, Seppie. Sepp jednak przeżywa żałobę po swojej żonie i dziecku, nie spieszy się do nawiązywania innych kontaktów – chociaż Antoni z ukrycia widzi co innego. Zazdrosny o brata i o względy, jakimi darzy go Katja, ucieka się do kolejnych forteli, żeby przekonać do siebie dziewczynę, a przynajmniej – pozbawić ją czci.

Chociaż Antoni Tyszkowski to obiekt nieustających żartów autorki – utracjusz i hulaka niestroniący od rozmaitych uciech – daje się lubić za sprawą dobrego serca. Ten bohater, nawet jeśli oceniany bywa przez pryzmat swoich wybryków, spieszy z pomocą, kiedy jego wsparcie może być potrzebne. Do tego – i to nie bez znaczenia dla czytelniczek – coraz bardziej zakochuje się w zielarce. W „Wilczym znamieniu” jednak więcej bohaterów wybija się na pierwszy plan: Katja traci na znaczeniu, znika z oczu czytelników, kiedy Wiktoria odsyła ją z dworu. I wtedy stery przejmują dwie małe młynarzówny. Wielu autorkom powieści obyczajowych trudno jest przedstawiać w dorosłych historiach dziecięce sylwetki, jednak Magda Skubisz radzi sobie z tym zadaniem wyśmienicie. Przede wszystkim nie infantylizuje postaci, pozwala im mieć wyraziste charaktery i uczy je zaradności oraz samodzielności. Wyposaża też w poczucie humoru. I tu pojawia się najważniejszy element „Wilczego znamienia” – śmiech. Tej książki nie da się czytać bez wybuchów radości, zwłaszcza kiedy odkryje się smaczki przygotowywane na marginesie wielkiej przygody. Dzieci, którym Katja matkuje, mają już ukształtowane osobowości – dorosły może z nimi przegrać pojedynek na logikę.

We dworze mnóstwo jest intryg i knowań, tu królują pozory – bez względu na zestaw emocji. Z daleka od posiadłości Tyszkowskich wszystko się zmienia – ale zasadę autorka zachowuje: tam, gdzie zanika ubóstwo, likwiduje się też kodeks moralny (bo przecież Katja trafia do innego możnego, od którego wiele zależy). Z kolei etyka liczy się przede wszystkim dla głównej bohaterki cyklu. Magda Skubisz ma pomysły na burzliwe rozwijanie opowieści – potrafi wciągnąć czytelników w tę historię i sterować ich uczuciami, sprawia, że kibicują Antoniemu i Katji (chociaż oznacza to wiele razy rozbieżne cele). Snuje relację śmiało, ale zwraca uwagę na detale, które będą na długo przyciągać do książki. „Wilcze znamię” to literacki popis, który może przekonać do całej serii – i który wykorzystuje to, co na dzisiejszym rynku wydawniczym w ramach literatury rozrywkowej cenione. Chociaż Magda Skubisz proponuje już czwartą część cyklu, ani na chwilę nie traci uwagi odbiorców – mało tego, jest w stanie sprawić, żeby niecierpliwie czekali na kolejną część. Wyraziste charaktery, mocne wydarzenia i komizm – to atuty „Wilczego znamienia”, książki, która przyniesie sporo rozrywki i trochę refleksji.