Czarna Owca, Warszawa 2022.
Spokojne życie
John Sellars w pierwszych rozdziałach swojej książki popularyzuje filozofię Epikura, przy okazji nieco korygując stereotypowe do niej podejście. W książce "Cztery kroki do szczęśliwego życia" mierzy się z ideami epikurejskimi, sprawdza, jak Epikur podchodził do głoszonych przez siebie tez i w jaki sposób je propagował. Łączy epikureizm ze stoicyzmem, przekonując, że stan szczęścia to wyciszony umysł. Podąża Sellars śladami Epikura i zastanawia się nad tym, jak osiągnąć status proponowany przez filozofa - i czy w ogóle jest to możliwe. Przy okazji sięga po ciekawostki, które mogą zaintrygować dzisiejszego odbiorcę (jak studiowanie nauk ścisłych przyczynia się do osiągnięcia stanu szczęśliwości). Wydaje się, że rozbijanie mitu o epikurejczyku jako człowieku ceniącym sobie rozkosze życia staje się dość mocnym punktem pierwszej części drobnej książki, autor wiele razy podkreśla, że potoczne rozumienie Epikura prowadzi do zafałszowania głoszonych przez niego poglądów. Rozczytuje zatem znaczenie przyjemności (i jej rodzaje), żeby dokładnie wyjaśnić czytelnikom, skąd wzięły się nieporozumienia i nieścisłości - zamieniające się później w nadmiernie wybujały hedonizm. Przypomina o konieczności zastanowienia się nad rzeczywistymi potrzebami - punktami ważnymi na drodze do szczęścia. Ustala proporcje, żeby unikanie nadmiernych uciech nie zamieniło się w ascezę. Żeby jeszcze bardziej zbliżyć się do dzisiejszych czytelników i zasugerować im kierunki zmian, zajmuje się też tematem przyjaźni - wspólnoty, która pozwala dookreślać cele i realizować konkretną filozofię. I tutaj już pojawia się interpretowanie zachowań i poglądów Epikura w odniesieniu do aktualnej rzeczywistości, a także zmiana kierunku narracji. Sellars sięga też po motyw badania natury (czy raczej - kontemplacji natury) - wyłuskuje z poglądów Epikura ten temat, by uczynić z niego wskazówkę dla odbiorców szukających wyciszenia. Dobrze komponuje mu się to z zasadami z poradników lifestyle'owych, a przy okazji pozwala na powiązanie starożytności z doświadczeniami dzisiejszych odbiorców. Skupienie na naturze automatycznie wytycza też pogląd na religię i wierzenia. Nie mogłoby być opowieści o ziemskim życiu bez informacji o tym, jak podejść do śmierci i umierania - i temu poświęca John Sellars krótki rozdział. "Cztery kroki do szczęśliwego życia" to mocno skrótowa i bardzo podporządkowana poradnikom kioskowym pozycja, w której erudycyjny początek zamienia się z czasem w zestaw wskazówek (tyle tylko, że zatopionych w narracji a nie skonstruowanych w formie wyliczeń i porad). Epikur, który w pierwszych rozdziałach jest obiektem zainteresowania i badań, później jedynie patronuje uwagom - tak, by czytelnicy mogli przekonać się, że istnieje sposób na rozwiązanie codziennych problemów i można go uzasadniać w oparciu o wiedzę z zamierzchłej przeszłości. Czyli: Sellars kieruje się w swojej publikacji oczekiwaniami ogółu, nie tworzy własnego programu naprawy świata, a przyczynia się do rozbudzania zainteresowania namiastką filozofii starożytnej. Daje odbiorcom przynajmniej mgliste pojęcie na temat epikureizmu, nie zamierza jednak edukować i pogłębiać wiadomości: wie, że trafi do masowych odbiorców, którzy nie potrzebują rozbudowanych wyjaśnień.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz