Sensus, Gliwice 2025.
Przyzwyczajenia
Żyjemy w świecie pokus. Już nie tylko alkohol i narkotyki mogą zmienić postrzeganie rzeczywistości; urządzenia elektroniczne również stają się czynnikiem zagrożenia (tym gorszym, że nie da się ich uniknąć w dzisiejszej codzienności). Jeśli dołożyć do tego maszyny hazardowe czy uprawiany nałogowo i przez to niebezpieczny dla zdrowia sport – wiadomo, że bardzo łatwo można wpaść w pułapkę. I o tym, jak działa mózg wystawiany na podobne bodźce opowiada Michael Easter w książce „Umysł w stanie niedosytu”. To publikacja dla wszystkich tych, którzy lubią wiedzieć, co dzieje się z człowiekiem, który daje się wciągnąć w pułapki zastawiane choćby przez producentów gier. Jednocześnie to przestroga: wszystko jest zaprojektowane tak, żeby nie można się było oprzeć: przynajmniej dopóki twórcy nie zaczną wdrażać całych systemów etycznych do swoich dzieł. Jednak Michael Easter chce zrozumieć mechanizmy i sytuacje, na jakie narażeni są zwykli zjadacze chleba. Podąża zatem do świątyni hazardu, która jest niedostępna dla użytkowników – do centrum badań nad uzależnieniami. I tam, bez ryzyka, może przyglądać się reakcjom człowieka na wyzwania. Opowiada między innymi o tym, jakie elementy gier czy maszyn wpływają na to, że umysł chce ich więcej, co sprawia, że ludzie nie rezygnują z uczestniczenia w takich rozrywkach i podejmują działania ze świadomością, że mogą mieć one wymiar destrukcyjny.
Z jednej strony autor dość długo i szczegółowo analizuje pętlę niedosytu – żeby uzmysłowić odbiorcom, czym karmi się mózg spragniony wygranych (i jak człowiek potrafi przekuwać porażki w zalety). Z drugiej – trochę obala mity z dawnych lat, między innymi o tym, że każdy, kto spróbuje narkotyku, wciągnie się w poczet uzależnionych i wejdzie na drogę bez możliwości powrotu. Bardziej interesują go psychologiczne metody wabienia użytkowników niż chemiczne wpływanie na mózg – więc uzależnienia behawioralne zajmują więcej miejsca. „Umysł w stanie niedosytu” to lektura dla wszystkich zainteresowanych mechanizmami związanymi z nałogiem. Autor rezygnuje z podawania rad na wyjście z uzależnienia – zdaje sobie sprawę, że do każdego trafić mogą inne argumenty (i też z tego, że w wielu wypadkach argumenty w ogóle nie mają szans działania), wie jednak, że jeśli zainteresuje czytelników tematem i jego rozpracowaniem popularnonaukowym, to jest szansa, że każdy poszuka sobie swojej drogi w oparciu o zdobyte właśnie wiadomości.
Wśród wielu książek dotyczących uzależnienia i wychodzenia z nałogu, ta koncentruje się na pułapkach zastawianych na człowieka – i na funkcjonowaniu mózgu w obliczu wyzwania. Pokazuje, co nauka jest w stanie dzisiaj wyjaśnić, a co pozostaje tajemnicą nie tylko dla uzależnionych. „Umysł w stanie niedosytu” to książka bardzo ciekawa – publikacja popularnonaukowa dla wszystkich tych, którzy szukają wyjaśnień związanych z możliwością panowania nad własnymi reakcjami. Michael Easter przypomina, jak łatwo przyzwyczaić mózg do pewnych zachowań i reakcji – i ta lektura może funkcjonować jako przestroga dla czytelników.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz