Krzysztof Deszczyński: Bohan Smoleń. Toksyczny duet z Laskowikiem

Media Rodzina, Poznań 2025.

Żal

O konflikcie członków jednego z najbardziej rozpoznawalnych kabaretowych duetów wiadomo nie od dzisiaj – relacji między Bohdanem Smoleniem i Zenonem Laskowikiem przygląda się w tomie „Bohdan Smoleń. Toksyczny duet z Laskowikiem” Krzysztof Deszczyński, jeden z kabaretowych i biznesowych partnerów Smolenia pozostający zwykle w cieniu gwiazd. Jego tom złożony częściowo z rozmów z Bohdanem Smoleniem, częściowo z własnych obserwacji i wyznań, które nie mogły się przebić do mainstreamu medialnego w inny sposób – ma zwrócić uwagę na niesprawiedliwości i przykrości, jakie wiązały się z historią Teya. Ale nie tylko ze skarg buduje autor ten tom – to także poboczny portret wyborów i życiowych zawirowań Bohdana Smolenia, już w oderwaniu od Zenona Laskowika (wtedy narracja wypada znacznie spokojniej, chociaż dramatów w życiu osobistym głównego bohatera książki nie brakowało).

Krzysztof Deszczyński od początku chce być obrońcą Bohdana Smolenia. Wie, że pisze o postaci uwielbianej przez tłumy – i tutaj nie ma wątpliwości, że przedstawia legendę. Jednocześnie musi wytłumaczyć niektóre autodestrukcyjne zachowania bohatera tomu – który przecież nie był bez wad. Wychodzi Deszczyński od mobbingu: pokazuje odbiorcom, jakie sytuacje sceniczne były nie tylko żartem pod publikę, ale faktycznym znęcaniem się nad Bohdanem Smoleniem – widzowie często nie mieli świadomości, jak wyglądała pełna relacja między kabareciarzami, autor tomu próbuje to raz na zawsze wytłumaczyć. Przedstawia moment, w którym ostatecznie rozeszły się drogi Teya i Bohdana Smolenia, pobieżnie przedstawia wybory artystyczne Zenona Laskowika zapatrzonego w teatr bardziej niż w kabaret – a potem naświetla dalszą estradową i filmową drogę Bohdana Smolenia. Nie układa Deszczyński pełnej biografii, koncentruje się na wybranych aspektach – często oddaje głos swojemu bohaterowi. Sprawdza, jak mierzył się z rodzinnymi nieszczęściami i jak radził sobie w kolejnych małżeństwach, czyli – poza zawodowymi sprawami i niesnaskami wśród kolegów ze sceny, zajmuje się też domowym tłem. Wszystko po to, żeby pokazać, ile musiał znosić uwielbiany przez tłumy artysta kabaretowy. Krzysztof Deszczyński czytelników przyciągnie sensacją, ale też skargami, faktem, że nie stroni od tematów finansowych i nałogów – pokazuje pokrzywdzonego przez los i znajomych bohatera, a jednocześnie musi przedstawić i rysy na jego charakterze. Trochę naświetla kulisy powstawania słynnych skeczy do dzisiaj powtarzanych z pamięci przez fanów, czym ucieszy miłośników dawnego środowiska kabaretowego. Jest też trochę wzmianek o prawach autorskich i o tworzeniu improwizowanych w części tekstów.

Jest to książka prezentująca Bohdana Smolenia w indywidualnym ujęciu – Krzysztof Deszczyński stawia na swój punkt widzenia, bo tylko w ten sposób może zyskać głos i szansę na podawanie swojej wersji wydarzeń. Konstruuje książkę z różnych składników, od wywiadów po własne opinie, oczywiście nie wyczerpuje żadnego z tematów, bo to w tomie nie byłoby nawet możliwe. Za to skupia się na bardziej mrocznej stronie sławy i na prywatnych demonach, z którymi musiał się mierzyć ten, który innym zapewniał dobry humor – i to w skali całych pokoleń. Najsłabiej w całej książce wypadają chyba wyimaginowane (lub prawdziwe, ale przefiltrowane przez zgubną pamięć) dialogi z Bohdanem Smoleniem – cała reszta jednak na długo zatrzyma odbiorców.