David J. Lieberman: Nie wpadaj w złość. Jak zachować spokój i kontrolę w każdej sytuacji

Rebis, Poznań 2025.

Wyciszenie

David J. Lieberman odżegnuje się od autorów poradników, którzy wprowadzają wskazówki nie do zastosowania w zwykłym życiu, jednak sam idzie w ich ślady, tyle tylko, że w tomie „Nie wpadaj w złość” rezygnuje ze skryptowych podsumowań czy jednoznacznych poleceń dotyczących reagowania w konfliktowych sytuacjach. „Nie wpadaj w złość. Jak zachować spokój i kontrolę w każdej sytuacji” to książka, która bardziej omawia fakt, jak ważne jest zachowanie stoickiej postawy w obliczu wyzwań niż podpowiada, jak tego dokonać – czyli czytelnicy przystępujący do lektury utwierdzą się tylko w przekonaniu, które musieli już mieć, sięgając po książkę: że muszą coś zrobić ze swoimi skłonnościami do ulegania emocjom. David J. Lieberman od czasu do czasu z przyczyn kompletnie niezrozumiałych dla zwykłych czytelników zacznie wpadać w tony kaznodziejskie i przedstawiać znaczenie Boga w samorozwoju – to jednak drobne fragmenty, które mimo wszystko nie powinny trafiać do tego typu poradnikowej publikacji. Niezależnie jednak od przemycania własnych poglądów – autor próbuje uporządkować wiadomości na temat wpadania w złość i konsekwencji takiego zachowania.

„Nie wpadaj w złość” to książka o tym, że trzeba umieć się wyciszyć czy znaleźć rozwiązanie (indywidualne dla każdego) na problemy emocjonalne w każdych warunkach. Bez względu na to, czy ktoś wpada w złość w relacjach z partnerem, czy nie jest w stanie zachować spokojnego umysłu w pracy, istotne staje się uświadomienie sobie negatywnych konsekwencji braku kontroli. Do tego prowadzi lektura – kolejne przykłady, omówienia i komentarze wiążą się z budowaniem jednoznacznego obrazu osoby, która nie panuje nad emocjami. Lieberman jest w tym podejściu raczej tradycjonalistą – nie zamierza przejmować się polityczną poprawnością czy prawem do wyrażania siebie, za nic ma przekonania o wolności jednostki, przynajmniej w wersji z przymrużeniem oka: liczy się tylko kłopot (w tym wypadku: uleganie złości) i próby jego wyeliminowania metodą perswazji. Słowem: mówi autor, że wpadanie w złość jest niedobre i trzeba z niego zrezygnować dla własnego dobra. Czy przekona odbiorców – to zależy, bo wybiera nie modny dzisiaj styl odwoływania się do konkretnych (wyimaginowanych) wzorcowych pacjentów, zachowuje się raczej jak coach, który próbuje swobodnie prowadzić narrację skłaniającą do refleksji. Takie rozwiązanie jest tu konsekwentne i nie wymusza na autorze dodawania poradnikowych uwag i prób zmuszenia czytelników do wykonywania konkretnych ćwiczeń. Liczy się możliwość dotarcia do odbiorców, przemówienia im do rozsądku i nakłonienia do zmiany przyzwyczajeń. Cóż, można liczyć na sukces, ale sceptyków raczej David. J. Lieberman do siebie nie przekona. Jest to publikacja nastawiona raczej na dokonywanie podsumowań na temat panowania nad sobą niż budująca program systematycznych ćwiczeń. Każdy, kto zechce pójść drogą wyznaczoną przez Liebermana, będzie musiał samodzielnie odpowiedzieć sobie na pytanie, jak tego dokonać i jakich środków używać, żeby odnieść sukces. I może właśnie dzięki temu łatwiej będzie poskromić złość.