Jagna Kaczanowska: Rak i dziewczyna. Jak ułożyłam sobie życie z rakiem

Agora, Warszawa 2023.

Zmiana

Jagna Kaczanowska wie, jak przyciągać czytelniczki do powieści, przecież nieraz już to udowadniała. Tymczasem jednak decyduje się na mocną pod względem emocjonalnym i szczerą opowieść o sobie. "Rak i dziewczyna. Jak ułożyłam sobie życie z rakiem" to publikacja wpisująca się trochę w nurt literatury chorobowej, reportaż o codziennym życiu, zmaganiach ze służbą zdrowia, strachem i tym, co nowe. Autorka przepracowuje kolejne etapy radzenia sobie ze zwalającą z nóg informacją, pokazuje rodzaje wyzwań i własne odczucia, przeprowadza rozmowy z ludźmi, których wiedza może się przydać czytelnikom. Bo przecież wiadomość o raku wcale nie należy do rzadkich - każdy albo został tak zdiagnozowany, albo ma w swoim otoczeniu kogoś, kto stał się już pacjentem onkologicznym. I dlatego właśnie "Rak i dziewczyna" to książka bardzo ważna. Fakt, że ciekawie napisana i czyta się ją bardzo dobrze, schodzi tu na dalszy plan: użytkowość jest jednak bardziej istotna niż jakość narracji. Bo Jagna Kaczanowska do choroby podchodzi z dystansem i humorem. Oczywiście przechodzi kryzysy i dzieli się z odbiorcami swoimi lękami - częściej jednak oswaja raka śmiechem, zwalcza go zdecydowaniem i wewnętrzną siłą. Buduje sobie własną grupę wsparcia i to niekoniecznie z dotychczasowych przyjaciółek. Rak wszystko zmienia, ale przede wszystkim uczy nowego podejścia do rzeczywistości. Jagna Kaczanowska przechodzi chemioterapię i operacje, bez upiększania prezentuje najtrudniejsze momenty - żeby za chwilę rozśmieszać odbiorców kolejnymi odkryciami. Żongluje fachowymi terminami, w końcu rak nie ma przed nią tajemnic: skoro już się pojawił, to można go wykorzystać od strony reporterskiej i do popularyzowania wiedzy. Może komuś przydadzą się wskazówki, jak zachowywać się wobec chorego i jak szukać odpowiedniego dla siebie lekarza. Ale przede wszystkim autorka krzyczy: rak to nie wyrok. To choroba, którą można dzisiaj traktować jak przewlekłą, wykryta odpowiednio wcześnie daje jeszcze szansę na długie i ciekawe życie. Nikogo Jagna Kaczanowska straszyć nie zamierza. Tak samo jak nie zamierza pytać w nieskończoność, dlaczego to właśnie ją spotkało. To przecież nieważne. Chodzi bardziej o to, żeby się nie załamać i nie dać zniszczyć. Rak to zmiany w wyglądzie, ale też w psychice: można go wykorzystywać jako wymówkę, albo - przy braku świadomości - zamęczyć swoich najbliższych. Można podejść do niego zadaniowo i stworzyć książkę, która zapadnie w pamięć czytelnikom. Chociaż na rynku wiele było w swoim czasie publikacji dotyczących walki z chorobą, Jagna Kaczanowska nie wpisuje się w ten nurt. Rezygnuje z martyrologicznych tonów i eksponowania cierpienia, za to zwyczajność interesuje ją znacznie bardziej. Pokazuje swoją chorobę - ale przez pryzmat codzienności, z uwzględnieniem przyzwyczajeń i pomysłów do zrealizowania. Zresztą podejście "zawsze mogło być gorzej" nieoczekiwanie dopowiada samo życie - w kontekście wojny w Ukrainie walka z rakiem nabiera innego wymiaru. Jagna Kaczanowska wpuszcza odbiorców na chwilę do swojej egzystencji. Nie są to odwiedziny łatwe, ale nie są też męczące czy nieprzyjemne - świetna i wartka relacja z przykrego doświadczenia zasługuje na wielkie uznanie. "Rak i dziewczyna" potwierdza znakomity warsztat pisarski Kaczanowskiej - po tę książkę można sięgnąć dla praktycznych wskazówek i porad, ale równie dobrze można ją czytać - chociaż to zaskakujące - rozrywkowo.