Katarzyna Bajerowicz: Od początku, czyli powstanie i rozwój życia na Ziemi

Nasza Księgarnia, Warszawa 2021.

Stworzenie

Katarzyna Bajerowicz we wstępie do książki "Od początku, czyli powstanie i rozwój życia na Ziemi" przypomina, że różne były próby tłumaczenia, skąd wzięły się różne organizmy. Zahacza i o religie, i o mity, nakreśla schemat powstawania wierzeń - ale tym nie będzie się w tomie zajmować. "Od początku" jest propozycją wyjątkową i to nie tylko ze względu na rozmiary. Trudno będzie taką książkę zmieścić na półce, ale jej wielkość bardzo pasuje do pomysłu graficznego. Katarzyna Bajerowicz po raz kolejny popisuje się picture bookiem kierowanym do różnych grup odbiorców, a do tego - edukacyjnym. Zamieszcza w tej książce skrótowe informacje na temat tego, co działo się w poszczególnych etapach ewolucji życia na Ziemi (podróż kończy się na pojawieniu się człowieka): wybiera sobie albo określony czas, albo określony temat, który następnie przedstawia sprawnie i bez niepotrzebnych komplikacji. Trafia wyjaśnieniami do najmłodszych, może wspomóc szkolną edukację, zaspokaja też ciekawość dzieci. Pozawala im zainteresować się różnymi dziedzinami wiedzy jeszcze zanim odkryją odpowiednie dane na lekcjach. Autorka dobrze wie, czym przyciągać: opowie o dinozaurach i o rozmaitych stworzeniach, ale też o zmianach klimatu czy o powstawaniu węgla. Zabierze dzieci w kosmos, zaprezentuje im kolejne planety. Nie mają dla niej tajemnic różne środowiska, bez względu na to, czy rzecz rozgrywa się pod wodą, czy w powietrzu albo w przestrzeni kosmicznej - będzie przedstawiona równie ciekawie. To coś, co zachwyci zwłaszcza dzieci mocno zainteresowane światem i jego zagadkami.

I oczywiście tekstowe wyjaśnienia trafią do najmłodszych. Są dopasowane do dziecięcych możliwości, nie wymagają bardzo wielkiego zaangażowania, nie odstraszają językiem - są idealnie dobrane. Ale prawdziwy zachwyt wywołają obrazy, jakie Katarzyna Bajerowicz roztacza przed czytelnikami. Zdarza się, że stawia na umowność (nie mogłaby na przykład pokazać odległości między planetami, skupia się jedynie na zachowaniu proporcji w ich wielkościach), fantazję może uruchamiać, kiedy zastanawia się nad konkretnymi plenerami i stworami podczas ich codziennych czynności. Proponuje ilustracje, które wyglądają niemal jak zdjęcia - wywołują złudzenie realizmu i ujawniają kunszt autorki. Przede wszystkim Katarzyna Bajerowicz nie przesadza z bajkowością i komiksowymi stylami. Wybiera malarskość i rozmach, proponuje ciekawostki przenoszone na obrazy. Ułatwia zapamiętywanie informacji za sprawą odzwierciedlania ich w obrazach. Ale przede wszystkim imponuje grą światłem. Odnajduje się doskonale w przestrzeniach kreowanych i wyobrażonych, wie, jak zachowują się promienie słoneczne pod wodą, a jak w powietrzu. To drobiazgi, które pozostają w tle - a jednak robią wielkie wrażenie i pozwalają stale odkrywać piękno książki. Cały tom "Od początku" jest wielkim popisem ilustratorskim, pokazem umiejętności autorki. To także wyznaczenie możliwości gatunkowych: picture book, który zachęca do zgłębiania przeszłości na poziomie szkolnym, nieinfantylny i wartościowy również pod kątem edukacji: naprawdę warto po taką publikację sięgnąć.