Randi Hutter Epstein: Pobudzeni. Skąd się wzięły hormony i jak kontrolują w zasadzie wszystko

Marginesy, Warszawa 2019.

Odkrycia

Coraz więcej pojawia się na rynku wydawniczym reportaży o tematyce okołomedycznej: przeprowadza się publiczność masową przez tajniki odkryć i historię medycyny, przedstawiając co bardziej ekscytujące doświadczenia oraz pomysły uczonych czy lekarzy. Rośnie świadomość społeczna dotycząca różnych rodzajów schorzeń, ale też – zainteresowanie zagadnieniami, które do niedawna jeszcze nie miały wstępu do lektur dla szerokiego grona odbiorców. Randi Hutter Epstein komentuje obecność hormonów w codziennym życiu – i sposób ich odkrywania przez lata. „Pobudzeni. Skąd się wzięły hormony i jak kontrolują w zasadzie wszystko” to tom obszerny i poświęcony różnym tematom z zakresu endokrynologii, dziennikarstwo medyczne na wysokim poziomie – chociaż nie obejdzie się bez krwawych opisów i doświadczeń na zwierzętach (autorka relacjonuje najważniejsze odkrycia ze szczegółami, nawet tymi nieco makabrycznymi, zresztą ludzie czasami też funkcjonują jako króliki doświadczalne i w historii medycyny nikogo to nie dziwi). Zaczyna się ta książka od „Grubej Panny Młodej”, kobiety z ogromną nadwagą – postaci, która postanowiła występować w cyrku razem z innymi dziwolągami. Zresztą w tej książce wiele będzie sytuacji i schorzeń, które wyróżniają człowieka z tłumu, a których przyczyną są hormony – Randi Hutter Epstein stopniowo wszystkie będzie omawiać, w rozdziałach wybierając co ciekawsze przypadki jako motyw przewodni. Każda opowieść to nie tylko wizja medycznych poszukiwań, ale i ludzi zaangażowanych w odkrycia – a czasem też scenki poza typowym rytmem badań. Zdarza się autorce szokować i rozbudzać ciekawość jednocześnie – jak w przypadku pomieszczenia wypełnionego mózgami w słojach czy w opowieści o zbieraniu przysadki mózgowej. Tropi Epstein sytuacje, w których „terapia hormonalna” – jeszcze bez dokładnego przebadania pod kątem ewentualnych skutków ubocznych – staje się remedium na rozmaite problemy lub po prostu modą dla pacjentów. Dopiero po pewnym czasie ujawniają się wady stosowanych powszechnie rozwiązań – co budzi w społeczeństwie nieufność wobec odkryć na temat hormonów. Hormony mają wpływać na płeć i na wzrost, na metabolizm i na menopauzę. Zapewniają męskość albo… zaufanie. Każdy rozdział w tomie „Pobudzeni” dotyczy innego aspektu – i innego odkrycia związanego z ludzkim ciałem. Randi Hutter Epstein raz może zajmować się przypadkami ludzi dotkniętych jakimś problemem – w relacjach z innymi czy w próbach prowadzenia zwyczajnego życia, raz będzie przyglądać się pracy lekarz i uczonych, którzy usiłują zrozumieć tajemnice ludzkiego organizmu i czynią to przez szereg mniej lub bardziej udanych eksperymentów. Autorka opowiada o konsekwencjach zaburzeń hormonalnych i o tym, kiedy przyjmowanie hormonów pozwala ustrzec się przed katastrofą. Ma dla odbiorców szereg historii emocjonujących i atrakcyjnych – zaspokajających ciekawość. Nie zatrzymuje się tylko na warstwie reportażu, podaje też zestaw informacji (uproszczonych, rzecz jasna) z zakresu medycyny – tak, by chcący zgłębiać temat mogli zacząć od podawanych tu wiadomości. „Pobudzeni” to publikacja, w której zestawione zostały bardzo różne kłopoty i objawy niewłaściwego rozwoju – łączące się w jedno za sprawą hormonów. Obszerny reportaż medyczny, który trafi do zainteresowanych tematem.