* * * * * * O tu-czytam
tu-czytam.blogspot.com to strona z recenzjami: portal literacki tworzony w pełni przez jedną osobę i wykorzystujący szablon bloga dla łatwego wprowadzania kolejnych tekstów.

Nie znajdzie się tu polecajek, konkursów, komciów ani podpiętych social mediów, za to codziennie od 2009 roku pojawiają się pełnowymiarowe (minimum 3000 znaków) omówienia książek.

Zapraszam do kontaktu promotorki książek i wydawnictwa.

Zabrania się kopiowania treści strony. Publikowanie fragmentów tekstów możliwe wyłącznie za zgodą autorki i obowiązkowo z podaniem źródła. Kontakt: iza.mikrut@gmail.com

piątek, 18 lutego 2011

Tadeusz Czekalski: Bułgaria

Trio, Warszawa 2010.

Historia konfliktów

Dylematem wielu historyków jest przyjęcie odpowiedniej perspektywy narracyjnej – wyważenie proporcji między pracą badacza a literackością, która wpływa na odbiór tekstu. Tadeusz Czekalski zdecydował się na chłodny, obiektywny dyskurs, by przybliżyć odbiorcom współczesne dzieje Bułgarii. W serii wydawnictwa Trio „Historia państw świata w XX i XXI wieku” proponuje kolejny już tom, charakteryzujący specyfikę bułgarskiego narodu.

Czekalski rezygnuje z popularnonaukowego czy lekkiego stylu, nie stara się też o budowanie dramaturgii tam, gdzie – z uwagi na przebieg wydarzeń byłoby to możliwe. Nie próbuje także oceniać wagi decyzji politycznych czy stosowanych przez przedstawicieli narodu rozwiązań, przyjmuje opcję z prezentowaniem zjawiska i wyliczaniem jego konsekwencji. Najlepiej widać to w przypadku przedstawienia przebiegu wojen – najpierw konfliktów bałkańskich, potem – drugiej wojny światowej – Czekalski zatrzymuje się na suchych danych, datach i faktach. Nie ma czasu na przeprowadzanie skomplikowanych analiz i interpretacji, nie ma miejsca na wielostronny ogląd sytuacji. „Bułgaria” to tom skondensowany, akademicka esencja dziejów jednego kraju.

Rozpoczyna się ta książka od ogólnych informacji geograficznych i skrótowego, chociaż nie pobieżnego, rysu historycznego – tu w końcu ma miejsce początek budowania tożsamości narodowej, jak się potem okaże – kluczowej dla zrozumienia dziejów całego kraju. Czekalski umiejętnie łączy przemiany polityczne z opisem organizacji życia kulturalnego. Właściwą opowieść inicjuje rok 1885 – od tej pory autor opisywać będzie historię nowoczesną. Warto zwrócić uwagę na wyważenie proporcji – badacz stara się poświęcać tyle samo miejsca na fakty z życia politycznego (te, które miały znaczenie na arenie międzynarodowej oraz – istotne w perspektywie kraju), na przemiany ekonomiczne i zjawiska kształtujące gospodarkę kraju, na przekrój demograficzny i statystyki, dotyczące mniejszości narodowych – to zagadnienie szczególnie istotne tam, gdzie strefy konfliktów między bułgarską i niebułgarską ludnością zaważały na losach państwa. Nie ma sensu przywoływanie tutaj konkretów – ale z czasem Czekalski zaczyna sięgać do elementów, które z pewnością zainteresują nawet zwykłego czytelnika, przyjmując, że taki zechce po nietypową lekturę sięgnąć – jak na przykład charakterystyka pierwszych studentek i, ogólniej, środowiska kobiecego. Pojawia się tu i problem antysemityzmu przed wojną, i konflikty na tle wyznaniowym. Autor przedstawia budowę socjalistycznego miasta (ciekawostką będzie wizja nowoczesnego małżeństwa, poprzedzająca opis polityki rodzinnej – znalazło się zatem w tomie miejsce i na dawkę obyczajowości). Dochodzi wreszcie Czekalski do zagadnienia bliższego polskim odbiorcom – do sfery turystyki. Każdy opisany element zamyka rozdziałem syntetyzującym zdobycze kultury – opowiada o literaturze, teatrze i muzyce (ciekawe, ilu czytelników przed lekturą potrafiłoby wymienić bułgarskie zespoły rockowe?).

Tadeusz Czekalski proponuje publikację specjalistyczną, ale przynoszącą wiele interesujących wiadomości, rzeczową i konkretną, a miejscami lekko ocieplaną – między innymi przez sięganie do biografii i wspomnień opisywanych ludzi. To podręcznik utrzymany w klasycznym stylu, przesycony danymi – dobre źródło wiedzy, trudniejsza lektura podręczna.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz