* * * * * * O tu-czytam
tu-czytam.blogspot.com to strona z recenzjami: portal literacki tworzony w pełni przez jedną osobę i wykorzystujący szablon bloga dla łatwego wprowadzania kolejnych tekstów.

Nie znajdzie się tu polecajek, konkursów, komciów ani podpiętych social mediów, za to codziennie od 2009 roku pojawiają się pełnowymiarowe (minimum 3000 znaków) omówienia książek.

Zapraszam do kontaktu promotorki książek i wydawnictwa.

Zabrania się kopiowania treści strony. Publikowanie fragmentów tekstów możliwe wyłącznie za zgodą autorki i obowiązkowo z podaniem źródła. Kontakt: iza.mikrut@gmail.com

niedziela, 25 lutego 2018

Hanoch Levin w teorii i praktyce teatralnej - klucze interpretacyjne. Materiały pokonferencyjne

Austeria, ADiT, Warszawa 2017.

Widziane

Hanoch Levin to nazwisko, które zelektryzowało reżyserów i kierowników literackich teatrów, a szybko też stało się synonimem sukcesu. Ten autor jak mało kto potrafi łączyć ogólnoludzkie, uniwersalne tematy z gorzkim humorem, a rubaszny dowcip, eksponowaną fizyczność i cielesność – z filozofią. Dramaty Levina dostarczają jednocześnie pewnej egzotyki, silnie zakorzenione w żydowskiej kulturze i tradycjach pobrzmiewają w pierwszej warstwie odbioru całkiem oryginalnie. Levin ze swoją umiejętnością prowadzenia obserwacji, z precyzją w definiowaniu międzyludzkich relacji bądź osobistych pragnień bohaterów znalazł przepis na udane sztuki. Teraz Hanoch Levin staje się już obiektem analiz akademickich i teoretycznoliterackich, kulturoznawczych i okołoteatralnych rozpraw. Rozczytywany przez pryzmat scenicznych dokonań staje się czasem przedmiotem burzliwych wywodów, a przynajmniej – emocjonalnych analiz. Owocem zainteresowania Levinem jest też tom „Hanoch Levin w teorii i praktyce teatralnej”, pokłosie konferencji naukowej. Ale w odróżnieniu od typowych pokonferencyjnych zbiorówek, ta jest bardzo precyzyjnie przygotowana. Teksty zostały pozbawione rozbiegówek, nie ma tu irytującego powtarzania wiadomości (zwłaszcza biograficznych), każdy autor umiejętnie i błyskawicznie nakreśla temat, by pokazać różne możliwości czy metody odczytań Levina. Pojawiają się tu dwa podejścia – nie ze względu na dychotomię w sztuce, a z uwagi na profesję autorów. Badacze zajmują się wskazywaniem narzędzi (chociaż czasami odpowiadają też na pytanie, dlaczego w ogóle Levinem się zajmować), przez odwołania do różnych spektakli zatrzymują uwagę czytelników na rodzajach przesłań i ich jakości. Rozbijają na czynniki pierwsze świat przedstawiony, budując semantyczne płaszczyzny. Inaczej rzecz ma się z reżyserami zaproszonymi do współpracy, ci przedstawiają „praktyczny” wymiar utworów, często już po przeniesieniu na scenę.

Hanoch Levin budzi skrajne emocje i chociaż w tym tomie zdecydowanie więcej jest jego fanów, nie zabraknie też głosów krytycznych. Bywa, że to uprzedzanie ewentualnych zarzutów – w końcu bohaterowie tekstów Levina ze swoją fizjologią, szpetotą czy po prostu przyziemnością to figury przewrotne i tylko od przyjętego klucza interpretacyjnego zależy, jak zadziałają na odbiorców. Olbrzymie znaczenie może zatem mieć znajomość chwytów ironicznych, ale i poetyki skandalu. Nie da się ująć w pojedynczym szkicu całej twórczości Levina, autorzy zapewniają więc szereg ważnych dla lektury i odbioru teatralnego punktów – które następnie można dalej rozwijać, by uzyskać jeszcze celniejszy obraz. Skoro Levin wymyka się interpretacjom, trzeba próbować odkrywać go po kawałku, zastosować metodę drobnych kroków – zrozumieć jeden zabieg, by móc potem przyjrzeć się kolejnym. Do tego rytmu pasuje zestaw tekstów w publikacji zebranych – to aktualny sposób na twórczość Levina, oczywiście niedoskonały i niepełny, ale idealny na start. Tom może towarzyszyć lekturze tekstów albo stać się komentarzem do oglądanych spektakli – póki Hanoch Levin święci triumfy na polskich scenach. Chociaż ta książka objętościowo nie jest imponująca, wynagradza to treścią – sposobem przedstawiania tematu czy też dokonywanymi wyborami. Prowadzi do lepszego rozumienia świata według Levina i daje szansę przyjrzenia się kolejnym charakterystycznym zabiegom powracającym w różnych sztukach. „Hanoch Levin w teorii i praktyce teatralnej” to nie tylko publikacja dla środowisk akademickich, ale dla wszystkich zainteresowanych twórczością Levina oraz adaptacjami jego dramatów.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz