Sara Magdalena Woźny: Tajemnice kawy

Zysk i S-ka, Poznań 2015.

Smak ziaren

Czy Sara Magdalena Woźny chce przywrócić kulturę picia kawy, czy zamierza po prostu stworzyć artystyczną monografię – odnosi sukces. Jej „Tajemnice kawy” to książka idealna jako prezent dla kawoszy, zbiór ciekawostek i faktów, o których rzadko się myśli przy codziennej dawce kofeiny. Ta publikacja może stać się przewodnikiem po niezwykłych smakach, bodźcem do poszukiwania najlepszych kaw. Niektórym ułatwi podejmowanie decyzji przy zakupie kawy, innym zdecydowanie ją utrudni, zmuszając do porzucenia dotychczasowych przyzwyczajeń i do testowania konkretnych rodzajów kawy.

Tom składa się z szeregu tekstów publikowanych w piśmie „Filiżanka Smaku” przez różnych autorów (warto by zastanowić się nad przeniesieniem źródeł na początek artykułów: brak takiego wyszczególnienia choćby w spisie treści sprawia, że dopiero pod koniec rozdziału odkrywa się autorstwo) oraz z wypełnienia proponowanego przez Sarę Magdalenę Woźny. To zapewnia spójność tematyczną i ciągłość narracji, nawet jeśli kolejne artykuły dotyczą wąskiego aspektu picia kawy. Autorka prowadzi czytelników przez wszystko, co wiąże się z kawą: od historii i pochodzenia (z uwzględnieniem wpływu czynników natury na smak kawy), przez pierwsze kawiarnie, szczegóły botaniczne i dotyczące upraw, transport, kryteria oceny kawy, sposoby palenia ziaren, zasady przechowywania aż po „narzędzia” niezbędne do przygotowania napoju. Zwraca uwagę także na jakość wody. Pisze o baristach i o kawowych kosmetykach, o wpływie kawy na zdrowie, o przepisach kulinarnych i o „świadomości kawowej” w Polsce. Próbuje wyczerpująco omówić temat – ale poza szeregiem informacji, które mogą jedynie zaspokoić ciekawość czytelników, przytacza też ważne z konsumenckiego punktu widzenia fakty. Można chwilami „Tajemnice kawy” tratować jak przewodnik po różnych dostępnych smakach, bo autorka wyjaśnia między innymi różnice między rodzajami ziaren (i ich wpływ na wrażenia zmysłowe smakoszy) czy sposobami przygotowania. Kawa to dla niej nie tylko temat do stworzenia monografii, ale również filozofia życiowa. Po lekturze tej publikacji czytelnicy z pewnością nabiorą ochoty na kawowe poszukiwania, być może zdecydują się na odejście od swoich przyzwyczajeń i otworzą się na nowinki. Na pewno też nauczą się rozpoznawać i doceniać dobrą kawę dzięki zestawowi wskazówek.

Sara Magdalena Woźny do książki wprowadza także tematyzowane kalendaria: pokazuje w ten sposób ekspansję kawy, historię konsumpcji czy przemiany w zakresie obróbki ziaren kawy, pakowania i przechowywania. Na marginesach wprowadza mniej ważne ciekawostki związane z zagadnieniem, a do tego porządkuje, układa i notuje. Czasem sięga do literatury, żeby podkreślić stałą obecność kawy w sztuce.

Cała książka ma charakter albumowy. Wydana została na grubym kredowym papierze, a do tego jest bogato ozdobiona zdjęciami (na pierwszy rzut oka wydaje się, że strona graficzna ma odwracać uwagę od wybiórczej treści – ale wcale tak nie jest). Część fotografii zyskuje znaczenie informacyjne (zwłaszcza jeśli chodzi o zaprezentowanie różnic w ziarnach kawy czy o przegląd naczyń i narzędzi związanych z przygotowywaniem napoju). Wydaje się przez to niemal, że ta książka pachnie kawą, Woźny wprowadza odbiorców w świat, w którym kawa pozostaje w centrum zainteresowania jeszcze na długo po zakończeniu lektury. „Tajemnice kawy” nie są „kioskową” publikacją z pobieżnie potraktowanym tematem – wprowadzają dokładnie w historię napoju oraz w sposoby najlepszego przygotowywania kawy. To publikacja dla smakoszy i dla tych, którzy chcieliby się dowiedzieć, co doceniać w dobrze przyrządzonej kawie.