Monika Utnik: Pod ziemią, czyli co się kryje wewnątrz naszej planety

Nasza Księgarnia, Warszawa 2023.

Czego nie widać

Monika Utnik wpadła na trop edukacyjnych picture booków, które bardzo podobają się najmłodszym i jednocześnie nie są banalnymi czy naiwnymi lekturami. Czerpać z nich wiedzę mogą dzieci i ich rodzice - wspólne czytanie z pewnością dostarczy wielu wrażeń. Autorka potrafi zaskakiwać przez ciągłe poszukiwania tematyczne i nieoczekiwane zmiany. "Pod ziemią, czyli co się kryje wewnątrz naszej planety" to książka wypełniona niezwykłościami w wersji tekstowej i rysunkowej (Małgosia Piątkowska dba o stronę graficzną i zachęca dzieci do przeglądania wielkoformatowego tomiku).

Co ważne, nie będzie tu tylko i wyłącznie przyglądania się geologicznym strukturom, przekrój Ziemi jako takiej nie należy do najważniejszych zagadnień poruszanych przez autorkę - tu opowieść zmienia się z każdą rozkładówką, bo też i motywów do poszukiwań będzie mnóstwo. Pod ziemią swoje nory wykopują różne zwierzęta, mrówki tworzą całe szeregi komnat. Pod ziemią znajduje się metro (w zależności od kraju - na różnych głębokościach). Pod ziemią spotkać można cały system tuneli, rurociągów, kabli itp. - autorka zabiera odbiorców w podróż po miastach i po terenach niezamieszkanych, sprawdza, co spod ziemi wydostają archeolodzy, zagląda do kanałów i rynsztoków. Istnieją tu też wiadomości, które są dla dzieci nowe: Monika Utnik opowiada na przykład o podziemnych rzekach, o jaskiniach i grotach. Zabiera odbiorców w podziemia Pałacu Kultury i Nauki oraz do dawnych legend i ludowych bajań. Schrony, podziemne cmentarzyska i drogi - mnóstwo tu motywów, które zupełnie poza motywem budowy skorupy ziemskiej mogą zafascynować najmłodszych. To, co ukryte przed wzrokiem ludzi, bywa najciekawsze - ziemia skrywa wiele różnych tajemnic i Monika Utnik część z nich decyduje się odbiorcom ujawnić. Uświadamianie czytelnikom, co interesującego skrywa się pod stopami, zamienia się w wielką przygodową lekturę do czytania i do oglądania.

Monika Utnik stawia na krótkie komentarze - akapitowe podpisy pod obrazkami. To zresztą wielka zaleta edukacyjnych picture booków: nie ma tu obaw, że dzieci zmęczą się czytaniem i zniechęcą do książki - autorka pozwala im podążać do odpowiednich miejsc na rysunkach i śledzić podpisy - w ten sposób gromadzić informacje. Fakt, że każda rozkładówka to zupełnie inny temat, sprawia, że odbiorcy stale będą uważnie śledzić opowieść. Wiele tu wiadomości odkrywczych dla kilkulatków - więc ich poznawanie będzie przyjemnością. Ilustracje są przyjemne, szczegółowe i wesołe - niezależnie od zagadnienia, którego dotyczą. Można tu znaleźć całkiem dużo po prostu ładnych, estetycznych obrazków, które pełnią rolę reklamy tomiku - przyczynią się do zwiększenia zainteresowania publikacją. "Pod ziemią, czyli co się kryje wewnątrz naszej planety" to publikacja kierowana do dzieci ciekawych świata, do tych, które lubią poznawać nowe fakty i gromadzić dane. Monika Utnik nie zamierza infantylizować treści ani podporządkowywać się oczekiwaniom szerokiego grona odbiorców - wie dobrze, że dzieciom można wysoko postawić poprzeczkę, żeby rozwijały się podczas rozrywkowego czytania. Realizuje to założenie bez zarzutu, proponuje kolejny tomik, który przekona najmłodszych i ich rodziców.