Mirosława Kareta: Kolorowe szkiełka

Zysk i S-ka, Poznań 2013.

Zastępcza miłość

Rozwinęła się twórczo Mirosława Kareta i to tak, że o jej tomie „Kolorowe szkiełka” czytelniczki szybko nie zapomną. Wystarczyło odejście od powtarzanych do znudzenia w obyczajówkach scenariuszy, by odkryć zupełnie nowy świat, bardzo atrakcyjny, zwłaszcza że niewolny od silnych wzruszeń z gatunku tych mniej oczywistych. Autorka uniknęła błędów sentymentalizmu czy nadmiernej uczuciowości, a przed swoją bohaterką stawia liczne wyzwania. I udaje jej się bardzo przywiązać czytelniczki do Marty – kobiety, która jakoś nie potrafi ułożyć sobie życia.

Trzydziestoletnia Marta ma trzeciego narzeczonego i sporo energii. Nie poddaje się łatwo, nie łapie chandr i ogólnie całkiem nieźle sobie radzi, chociaż na przykład założenie rodziny to wciąż mglista przyszłość. Pewnego dnia Marta zaprasza do siebie na pączki kilkulatka, pozostawionego samemu sobie syna sąsiadki-narkomanki. U dziecka uzyskuje przezwisko „Pączek” i nawet nie wie, jak wielki wpływ będzie mieć to spotkanie na całą jej egzystencję. Bo matkę Adriana i jej konkubenta zabiera w końcu policja, a chłopiec od rodziny zastępczej próbuje ciągle uciekać do ukochanego Pączka. Marta tęskni za dzielnym maluchem i nawet nie ma zbyt wiele czasu, by przejmować się rotacjami mężczyzn u jej boku.

W „Kolorowych szkiełkach” silnie rozbudowane są społeczne więzi. Kareta charakteryzuje sąsiadki Marty, ich rodzinne problemy i stopień zaangażowania w sprawy bliźnich, komplikuje też teraźniejszość rodzicom kobiety. Stała jest tylko niesłabnąca sympatia Adriana – dodająca Marcie sił w walce o cudze dziecko. Wśród ciekawych portretów psychologicznych pojawia się między innymi obraz mądrej sędziny, ale i zupełnie od siebie różne typy partnerów Marty. Wiele postaci wchodzi w orbitę Marty i Adriana, a Mirosława Kareta potrafi je celnie sportretować, tak, że książka staje się bardzo wyrazista i ciekawa nie tylko ze względu na pierwszoplanowe relacje.

Adrian nie budzi w Marcie uczuć macierzyńskich, Kareta nie idzie zatem w ślady Jodi Picoult i nie przedstawia zaciekłej walki o dziecko. Marta kieruje się przywiązaniem do chłopca i przyjaźnią – co pozwala unikać banalnych wzruszeń, a równocześnie wyklucza obojętność we wzajemnych stosunkach. Udało się autorce zaprezentować mądrą miłość, uczucie, które ma na celu w pierwszej kolejności dobro dziecka. A przecież nie znaczy to, że w „Kolorowych szkiełkach” zabraknie siły uczuć. Szczera i wyrazista relacja między Martą i Adrianem nieco dalej spycha kwestie „romansowe”, to jest kolejne związki Marty. Autorka może dzięki przesunięciu uwagi czytelniczek ominąć pułapki romantycznych fabuł w optymistycznych obyczajówkach i postawić na bardziej życiowe rozwiązania. Nie będzie tu szałów namiętności – to plus „Kolorowych szkiełek”, które w przeciwnym wypadku stałyby się niebezpiecznie baśniowe, za to oddalone od atmosfery realizmu.

Sama postać Adriana została tu nakreślona bardzo zgrabnie, bez typowych w macierzyńskich powieściach zachwytów i rozczuleń. Dziecko jest tu mądre, rezolutne i zaradne, nie wzrusza i nie irytuje. To udana literacka kreacja nadająca rytm całej historii. Mirosława Kareta dzieli powieść na kilka części, chcąc zasygnalizować zmiany w życiu swojej bohaterki. Ale prowadzi Martę przez wydarzenia bardzo pewnie, a przy tym też ciekawie dla odbiorczyń. Potrafi przyspieszyć akcję i nadać jej siły w chwili, w której nikt by się tego nie spodziewał, dostarcza zatem lektury atrakcyjnej i ze względu na nietypowy temat, i ze względu na jego realizację. Zyska dzięki temu grono prawdziwych fanek.