Justyna Bednarek: Dusia i Psinek-Świnek. Wtorek ze słoniem

Nasza Księgarnia, Warszawa 2021.

Kłamstwa

Zaczyna się zupełnie niewinnie, przynajmniej z perspektywy dorosłych. Bo tak naprawdę chodzi o to, że tata nie chce przyznawać się mamie, że nie lubi owsianki. Udaje, że smakuje mu to danie (Dusia zresztą uwielbia je najbardziej na świecie), bo nie chce sprawiać żonie przykrości. Dziewczynka nie rozumie, że mogą być różne rodzaje kłamstwa: jej system wartości zostaje wystawiony na poważną próbę. Nie wie, jak ocenić, które kłamstwo jest dobre, a które nie – nie rozumie, dlaczego tata tak się zachowuje. Niuanse trudno jest wytłumaczyć przedszkolakowi: Dusia wprowadza zatem odbiorców w temat, który obowiązkowo pojawia się w procesie wychowania dzieci: pozwoli na przeprowadzenie rozmów związanych z kłamstwem, opowiadaniem bajek lub oszukiwaniem innych. Oczywiście żeby jeszcze lepiej podkreślić temat, Justyna Bednarek wprowadza do fabuły rozmaite przykłady kłamstw i ewentualnych konsekwencji. W tym akurat wypadku w przedszkolu jedno z dzieci opowiada o swoich dalekich podróżach i przygodach na safari – nikt mu nie wierzy, dopiero mama musi wyjaśnić, że to nie fantazja, a rzeczywistość. Widać jednak dzięki temu, jak funkcjonuje oszust w społeczeństwie. Dla dzieci to przestroga: jeśli będą chciały ubarwiać rzeczywistość, czeka je ciężki los. Dusia odkrywa zatem mechanizmy powiązane z kłamstwem. Psinek-Świnek, czyli ulubiona maskotka Dusi także ma swoje przeżycia związane z kłamstwem i jego meandrami. Kiedy dzieci udają się na leżakowanie, zabawki spotykają się w czerwonym czajniku. Opowiadanie w opowiadaniu pozwala na uruchomienie wyobraźni i przedstawienie życiowego problemu z nieco innej perspektywy. Ożywieni bohaterowie obserwują nauczkę, jaką dostaje pewien słoń. Słoń notorycznie mija się z prawdą – ale od tego traci na rozmiarze. Maleje tak bardzo, że wkrótce mógłby wpaść w szparę w podłodze. Dzięki temu odbiorcy przekonają się naocznie, że kłamstwo nie przemija kompletnie bez śladu. Żeby słoń odzyskał swoje rozmiary, musi nauczyć się mówić prawdę.

W prostej historii Justyna Bednarek zamieszcza kilka ważnych przesłań dla dzieci. Wybiera – jak zawsze w serii – dwa sposoby prezentowania zagadnienia. Codzienność Dusi to zestaw przeżyć i doświadczeń znanych każdemu dziecku. Dziewczynka jest kolejną bohaterką, która przedstawia świat bez wielkich upiększeń. Jednocześnie Justyna Bednarek zdaje sobie sprawę z tego, że dzieci potrzebują także bajek, a nie tylko opowieści bazujących na zwyczajności. Wprowadza zatem wyobraźniowe krótkie opowiadania, dzięki którym uzasadnia też istnienie Psinka-Świnka (na rozmowy z maskotką nie ma zbyt wiele miejsca w naturalnej relacji). Tutaj, w czerwonym czajniku, może wydarzyć się wszystko – drobna szkatułkowa historyjka pozwala sprawdzić, czy dzieci rozumieją istotę problemu: w realistycznym opowiadaniu wszystko mają wyłożone wprost, a za sprawą fabuły w ramach przedszkolnej drzemki można się dowiedzieć, czy odbiorcy przełożą uzyskane wiadomości na swoją rzeczywistość.

Marta Kurczewska dba o to, żeby ilustracje przyciągały najmłodszych: zapewnia zestaw rysunków do oglądania i śledzenia fabuły. Stawia na humorystyczne obrazki, które kuszą kolorami i ciekawymi minami bohaterów. Przyjemnie się tę książkę przegląda: dzieci otrzymują coś w sam raz dla siebie.