Znak, Kraków 2014.
Czar anegdot
Wspomnienia znanych ludzi z czasów PRL są prawdziwą kopalnią anegdot i doskonale wiedzą o tym nie tylko badacze czy publicyści. Wiele z tych anegdot funkcjonuje wciąż w obiegu, wiele pojawia się w kolejnych książkach prezentujących bohaterów z przeszłości. Aleksandra Szarłat, która niedawno dała się poznać jako autorka ciekawego tomu „Prezenterki” znów sięga do barwnych ciekawostek z życia sław, odnosząc się do szlachetniejszych niż dziś „ekscesów” i wydarzeń rozbudzających wyobraźnię przeciętnych czytelników. Tom „Celebryci z tamtych lat. Prywatne życie wielkich gwiazd PRL-u” jest po pierwsze odpowiedzią na niesłabnące zainteresowanie odbiorców tym, czego nie widać, zakulisowymi plotkami oraz humorem, po drugie – próbą odpowiedzi na wszechobecny dzisiaj celebrytyzm, znacznie uboższy w treści (choć bogatszy w formie), po trzecie – przeglądem najbardziej atrakcyjnych krótkich opowiastek o ludziach filmu, teatru czy piosenki.
Zachęta na okładce zapowiada „nigdy niepublikowane fakty”. Aleksandra Szarłat bowiem obok historyjek doskonale znanych i powtarzanych w wielu źródłach przeprowadza też rozmowy z bohaterami tomu lub z ich bliskimi, uzupełniając zestaw o brakujące komentarze. Autorka cytuje zapiski, wspomnienia, fragmenty wywiadów i pamiętników, czasem zestawiając je ze sobą w nowej konfiguracji, tak, żeby wzajemnie się dopełniały lub wchodziły ze sobą w dialog. Jednak i tak w stylu prowadzonej opowieści bliżej jej do dociekliwego i żywo zainteresowanego tematem badacza niż do dziennikarza, który chce w prosty i bezwysiłkowy sposób stworzyć książkę z mozaiki cytatów. W „Celebrytach z tamtych lat” nie niszczy Szarłat uroku anegdot i spostrzeżeń gwiazd, dba o to, by czytelnicy wciąż zestawiali smaczki z życia najbardziej znanych.
Szarłat koncentruje się najpierw na wyjaśnieniu różnic między dzisiejszymi celebrytami a dawną popualrnością – musi to zrobić, bo w końcu do odczytywania przeszłości używać chce nieistniejących w niej narzędzi. Zajmuje się opisem miejsc, w których bywały gwiazdy (z bogatą historią związanych z owymi miejscami „legend” i dowcipów), sprawdza słabości znanych (alkohol, hazard, uzależnienie od mody), pomysły na kreowanie życia prywatnego czy rolę festiwali w zdobywaniu popularności. Co pewien czas wywody pokazujące proces zyskiwania sławy czy otoczkę egzystencji gwiazd przerywa drobnymi portretami dawnych „celebrytów”. Nie chce jednak tworzyć życiorysowych nudnych notek: encyklopedyczne wiadomości odsuwa na dalszy plan. Portrety buduje z ciekawostek, gromadzi anegdoty tematyczne, powiązane z konkretną postacią. Przybliża w ten sposób sylwetki tych, o których wszyscy słyszeli.
Tom „Celebryci z tamtych lat” jest spójną i przemyślaną opowieścią o gwiazdach minionej epoki, a jednocześnie kolejną pozycją o tej tematyce, jaka w ostatnich latach ukazała się na rynku. Aleksandrę Szarłat wyróżnia po pierwsze sposób prowadzenia narracji, a po drugie – imponująca liczba zgromadzonych opowieści. Autorka nie dokonuje ostrej selekcji. Historie najbardziej znane służą jej sportretowaniu bohaterów, te mniej znane rozbudzają ciekawość. „Celebryci z tamtych lat” to książka nastawiona na rozrywkę – i tej rozrywki odbiorcom dostarcza w bardzo dobrym stylu.
To publikacja bardzo apetyczna, mimo że nie przynosi ani nowej tematyki, ani nowego ujęcia motywu gwiazd. Szarłat wie jednak, jak przedstawiać zabawne historie, żeby nie uronić ich komicznego potencjału, swobodnie operuje materiałami źródłowymi i potrafi dodawać do odkryć również interesujące komentarze. Wybiera popularnych bohaterów, a przy takich decyzjach nie da się uniknąć powtórzeń części życiorysowych przygód. Autorce udaje się jednak omijać pułapki schematyzmu: „Celebryci z tamtych lat” dostarczają przyjemnej lektury. To dobre uzupełnienie do tomów „Aktorki” i „Prezenterki”, Szarłat natomiast czerpie przyjemność z wyszukiwania co bardziej smakowitych anegdot i scenek. Zajmuje się najciekawszą częścią życia gwiazd, ale bez odwoływania się do męczącej poetyki plotki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz