Emilia Dziubak: Niezwykłe przyjaźnie w świecie roślin i zwierząt

Nasza Księgarnia, Warszawa 2025.

Relacje

Kot Homer postanawia uciec z domu w poszukiwaniu przyjaciela. Ma dosyć, bo ktoś zajął jego legowisko – to wystarczający powód, żeby ruszyć w dal i sprawdzić, czy ktoś inny nie nadaje się na kompana wyprawy. Przy okazji opowie trochę o wzajemnych relacjach w świecie roślin i zwierząt – o sytuacjach, w których różne gatunki stają się zależne od siebie nawzajem, coś sobie mogą zapewnić albo w czymś pomóc, a czasami – uszczknąć coś dla siebie ze zdobyczy tej drugiej strony. Są tu relacje oparte na wzajemności, są też te bardziej pasożytnicze, są jednostronne usługi albo wymiany – ale zawsze chodzi o ukazanie tajemnic przyrody.

Dla większości odbiorców jednak znaczenie będzie miał fakt, że za ogromny picture book „Niezwykłe przyjaźnie w świecie roślin i zwierząt” odpowiada Emilia Dziubak: przyciągnie ona do lektury dzieci i ich rodziców. Książka pełni funkcję edukacyjną, a każda rozkładówka zawiera kilka przykładów nietypowych związków. Emilia Dziubak pozwala się zachwycać pomysłowością natury i pokazuje dzieciom, jak wiele jest do odkrycia w świecie, który rzekomo dobrze znają. Bajkowa jest tylko narracja w wykonaniu kota Homera, rama kompozycyjna książki – poza nią wszystko polega na wyliczeniach. Na każdej rozkładówce pojawia się określenie rodzaju relacji i krótki komentarz kota – dający dzieciom do myślenia, czy na pewno o taki rodzaj przyjaźni będzie chodzić szukającemu wsparcia bohaterowi. To w górnej części strony. W dolnej – kilka przykładów. I tutaj pojawią się nie tylko gatunki znane odbiorcom, ale też bardziej zaskakujące, połączone w pary. Każda para otrzymuje jednozdaniowy komentarz na temat sedna relacji – dzięki temu dzieci dowiedzą się, jak radzą sobie zwierzęta i rośliny – i z jakiej pomocy korzystają. Cała reszta to już wypełnienie stron wielkoformatowymi ilustracjami. Obrazki mają numery: odnośniki do konkretnych wyjaśnień, jeśli więc ktoś potrzebuje od razu sprawdzić, na czym polega więź, może przeanalizować graficzne podpowiedzi. Na końcu pojawi się jeszcze nietypowa ankieta, która może uświadomić dzieciom, jakie przyjaźnie same zawierają.

Autorka pozwala zajrzeć do świata bohaterów, a obrazki łączy dzięki subtelnym ramkom i przejściom zaintrygowanego stworzeniami kota Homera. I, jak to zawsze u Emilii Dziubak, nie ma tu przesłodzenia ani naiwności – książka zaintrygować może nie tylko kilkulatki, ale i starszych odbiorców. Jest graficznym popisem na najwyższym poziomie – pod pozorami chłonięcia wiedzy można się tu zachwycać rozwiązaniami w ramach ilustracji. Co ciekawe, autorka stawia na mocno przygaszone i ciemne kolory, tak, żeby jeszcze bardziej oddalić się wizualnie od typowych publikacji dla najmłodszych. Ten tomik jest ozdobą biblioteczki i może długo towarzyszyć dzieciom – chociaż nie ma w nim zbyt dużo tekstu. Najwyższa jakość w realizacji pozwala zainteresować małych czytelników tajemnicami świata przyrody – ale też pokazuje im metody na zaistnienie na rynku literatury czwartej. Emilia Dziubak nawiązuje tą publikacją do swoich znanych dzieł – proponuje kolejne uzupełnienie ciekawostek i szansę na niezwykłą podróż po świecie.