Nowe, Poznań 2025.
Po cichu
Tu nie ma przyszłości ani przeszłości, jest tylko teraźniejszość. Teraźniejszość w opisach, teraźniejszość w retrospekcjach. Wszystko zaczyna się z chwilą zamknięcia: rodzina Simart-Duteilów barykaduje się w swojej rezydencji. Członkowie rodziny nie wychodzą z domu, zamkniętego na głucho, unikają jakichkolwiek kontaktów z ludźmi z zewnątrz, a zakupy robią wyłącznie przez internet i zabierają je pod osłoną nocy. To już zachowanie, które budzi ciekawość i nadaje rozgłos bogaczom. Wiadomo, że każda rodzina ma swoje fanaberie (i trupy w szafach), ale tu coś najwyraźniej wymknęło się spod kontroli, normalność już nie reguluje egzystencji. I żeby naświetlić czytelnikom szereg wydarzeń prowadzących do tak radykalnej decyzji, autorka cofa się w czasie. Pokazuje kolejnych domowników w wersji najskrytszych pragnień i największych strachów. Każdy ma tu swoje demony, każdy inaczej wpisuje się w aktualną rzeczywistość – jedni decydują się na influencerskie życie, inni drżą w obawie o swoje zdrowie, jedni marzą o konkretnej osobie, inni decydują się na przemilczanie zdrad partnera. Zwyczajność odarta z rutyny zamienia się w ekscytujące doświadczenia – a wszystko w ramach voyeuryzmu. „Porządni ludzie” to ludzie, którzy chcą zachowywać pozory za wszelką cenę i zatracają w tym siebie – ale przecież to nic nowego.
Kinga Wyrzykowska nie ma sentymentu dla swoich postaci, może więc dowolnie je doświadczać, szukać dla nich kolejnych pułapek w dzisiejszym świecie. Znajduje całkiem sporo, drwiąc sobie przy okazji z zapędów społeczeństwa, które chce być wiecznie młode, wiecznie zdrowe i bajecznie bogate najlepiej bez wysiłku. Tu każda decyzja pociąga za sobą kolejne problemy i spiętrza troski, od których chciało się uciec – nic więc dziwnego, że wszystko musi skończyć się samouwięzieniem. Tylko tak da się jeszcze honorowo wybrnąć z matni. Albo właśnie – nie wybrnąć. „Porządni ludzie” to satyra na dzisiejszą rzeczywistość, na ludzi, którzy w pogoni za ulotnymi materialnymi dobrami zapominają o sobie – i przekonują się na koniec, że poświęcili życie nie dla tych ideałów, które powinni byli cenić. Autorka nie ma litości dla nikogo, stara się za to szeregiem komplikacji rozśmieszać odbiorców. Oczywiście jest to śmiech przez łzy – z pełną świadomością popełnianych codziennie błędów i nieuchronności tych błędów, bo przecież rozdziały wypadają tu wręcz kasandrycznie: na nic wszelkie przestrogi, nikt nie będzie ich słuchał, każdy za to wybierze banalną nadzieję, że u niego skończy się inaczej.
Wszyscy chcą udawać. Wszyscy chcą prowadzić życie na pokaz. Wszyscy chcą fałszu i gry pozorów zamiast refleksji i podjęcia własnych prób ułożenia sobie egzystencji na swoich zasadach. To nie może prowadzić do pozytywnego finału. A jednak Kinga Wyrzykowska nakazuje śledzenie losów postaci, nie pozwala się oderwać od ich destrukcyjnych i autodestrukcyjnych zachowań, a czytelnikami steruje nie tylko przez rodzaj prozy, ale i tempo opowieści. Krótkie i szybkie zdania, urywane frazy, niewygodne, a jednocześnie wyjątkowo trafne w sytuacji, w której znaleźli się Simart-Duteilowie, zabawa tekstem już na płaszczyźnie narracji, rozdziały, które jedynie rejestrują ulotne momenty. To wszystko składa się na obraz „Porządnych ludzi”, którym coś się nie udało.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz