Dasz radę! O bezpiecznym wychodzeniu z uzależnień. Z dr. med. Bohdanem T. Woronowiczem rozmawia Karolina Prewęcka

Media Rodzina, Poznań 2024.

Niebezpieczeństwa

Ta książka powraca na rynek w wersji „zaktualizowanej, rozszerzonej i bardziej praktycznej” i przedstawia guru uzależnionych: Bohdan T. Woronowicz jest tu niekwestionowanym autorytetem, który może sobie pozwolić na dowolne odstępstwa od stereotypów i powszechnie przyjętych zachowań. Wiele razy pacjenci podkreślają, jakim szokiem było dla nich zetknięcie się z szorstkim sposobem bycia doktora – i równie wiele razy dociera do nich, że taka strategia sprawdziła się najlepiej. Książka to zapis rozmów Karoliny Prewęckiej z Bohdanem T. Woronowiczem – i zestaw wyznań pacjentów, którym doktor pomógł wyleczyć się z uzależnień. W przeważającej części dotyczy kwestii alkoholu – ale znalazło się tu miejsce i na uzależnienie od zakupów, internetu czy smartfonów, i na wzmianki o uzależnieniu od seksu (lub pornografii), na temat palenia i zażywania narkotyków, a nawet na uzależnienie od sportu czy diet. Tyle że te motywy – jako mniej rozpowszechnione – zostają w zasadzie zepchnięte na margines, liczy się przede wszystkim uzależnienie od alkoholu i – sam proces dążenia do zdrowienia. Woronowicz opowiada o mechanizmach, które sprawiają, że człowiek się uzależnia i o porażkach w terapii (kiedy alkoholik sądzi, że poradzi sobie z wyzwaniami i już może się napić). Rejestruje bolesne zderzenia z rzeczywistością, tłumaczy, dlaczego trzeba wypić swoje wiadro do końca, żeby móc zacząć leczenie. Często odwołuje się do konkretnych punktów programu 12 Kroków, przedstawia ważne dla pacjentów informacje i przygotowuje na długą i trudną drogę. Jednocześnie podkreśla pułapki w obyczajowości i kulturze – zachowania, które sprzyjają piciu i rozwojowi nałogów: krytykuje reklamy alkoholu czy sytuacje, w których wręcz należy się napić. Zdaje sobie sprawę z tego, jak wielkie to wyzwanie dla uzależnionych. Ich samych nie ocenia, bo wie doskonale, jak różne są przyczyny nałogu – i jak różne są ludzkie historie. Głos zabierają także dzieci doktora Woronowicza: dorośli ludzie, którzy kontynuują jego pracę i pomagają uzależnionym. Jednak dla części odbiorców wyjątkowo ważne będą świadectwa ludzi, którzy przeszli przez terapię i wrócili do normalnego życia. Anonimowi i bardzo znani – ludzie, których nikt nie poznałby na ulicy i ci z pierwszych stron gazet dzielą się swoimi historiami i swoimi doświadczeniami w związku z działaniem Woronowicza – to oni najlepiej wiedzą, jak wiele sił trzeba, żeby pokonać nałóg i żeby wyzwolić się z piekła. Krótkie komentarze przetykają wywiad i nadają mu charakteru. Co ważne, bohater tomu przypomina też o obietnicach bez pokrycia i huraoptymistycznych reklamach ośrodków, które nie są skuteczne w terapii uzależnień – warto mieć to w pamięci, gdy szuka się najlepszego dla siebie rozwiązania.

Do książki został dołączony zestaw testów i słowniczków, tak, żeby czytelnicy mogli łatwo zorientować się w prezentowanych tematach i ewentualnie sprawdzić, czy sami nie potrzebują pomocy (chociaż z lektury tomu jasno wynika, że proces zaprzeczania problemom pozwoli przejść wszystkie testy bez sygnałów alarmowych). Ważne, żeby odbiorcy, którzy potrzebują pomocy (albo ich bliscy) uwierzyli, że istnieją sposoby na rzucenie wyniszczających praktyk – trzeba jednak chcieć pożegnać się z dawnym życiem i mieć silną motywację do działania. Lektura przygotowuje na to, co stanie się później – i pozwala zrozumieć uzależnionych.