Marginesy, Warszawa 2023.
(O)panowanie
Jest to biografia majestatyczna i stonowana, pozbawiona tonów sensacyjności i pozwalająca docenić jakość panowania królowej Elżbiety II. Andrew Morton wie, jak przedstawiać rzeczywistość, żeby czytelnikom wydawało się, że jest obiektywny, a nie - próbuje się przypochlebić członkom rodziny królewskiej. Niezależnie jednak od ocen życia i rządów królowej Elżbiety II, od pojawiających się w mediach komentarzy i od interpretacji w rozmaitych fabularnych historiach, Morton nie traci z oczu celu swojej narracji. Zamierza zaprezentować Elżbietę II godnie, ale też tak, żeby polubili ją odbiorcy. Rezygnuje z podkreślania tematów kontrowersyjnych i dotyczących innych postaci z otoczenia królowej, unika odnoszenia się do plotek czy do postaw nie do końca akceptowanych: jeśli coś zakłóciłoby wzorcowy wizerunek królowej, może zostać na marginesie tej opowieści (co nie znaczy, że będzie pominięte: wystarczy, że Andrew Morton uniknie rozwijania tematu i już uda mu się czytelników zagadać w innej sferze). Odbiorcy docenią łagodny ton narracji, brak emocji i powściągliwość w przytaczaniu tematów - i tak "Królową" czytać się będzie jak dobrą obyczajową powieść.
Najbardziej interesuje autora czas rządów - mocno skrótowo przedstawia dzieciństwo Lilibeth i jej relacje z siostrą Małgorzatą (to zagadnienie wyczerpał już w innej książce, warto docenić fakt, że raczej rzadko się powtarza, dba o zmianę rozkładu akcentów, żeby nie zanudzić czytelników podążających za jego pisarstwem), skupia się za to na momencie objęcia rządów i na dyplomatycznych zachowaniach Elżbiety II - aż po śmierć monarchini. Przedstawia metody działania w trudnych sytuacjach, mniej interesują go stosunki dyplomatyczne, bardziej - sam ród królewski i problemy w jego obrębie. Zwraca się w stronę rodu, żeby zapewnić czytelnikom przegląd najważniejszych zjawisk kształtujących monarchię. Elżbieta II fascynuje - decyduje się na poświęcenie życia dla służby narodowi i działa tak, by tej przysięgi dotrzymać. Musi jednak mierzyć się z kolejnymi kryzysami, których dostarczają jej członkowie rodziny - najpierw siostra, źle lokująca uczucia, później kolejne dzieci (z czworga rodzeństwa troje chce rozwiązać swoje małżeństwa niemal równocześnie), jeszcze później - wnuki. Andrew Morton odnosi się tutaj i do autobiografii księcia Harry'ego, i do spowiedzi Diany, i do afer wytropionych przez dziennikarzy. Każdorazowo sięga po to, żeby zaprezentować postawę królowej - która nie pozwoli sobie na słabości, gdy pozostaje na celowniku dziennikarzy. Królowa unika publicznego okazywania emocji, ale im dłużej panuje - tym częściej ujawnia się jej ironiczne poczucie humoru, a każdy taki nietypowy przejaw człowieczeństwa zostaje skrupulatnie odnotowany. To tylko wzmacnia zainteresowanie królową i przypomina, że potrafiła ona zachować dystans do swojego stanowiska. Jest "Królowa" obszerną i ciekawie napisaną książką: to publikacja, po którą można sięgnąć dla uzupełnienia wiadomości dotyczących monarchii, albo dla czystej rozrywki - bo Andrew Morton pisze w sposób wysmakowany, pozwala polubić królową, nawet jeśli jej postawy budziły zastrzeżenia czy wątpliwości. "Królowa" to tom intrygujący - ale też kojący, bo nie ma w nim pogoni za sensacjami. Na szczęście Andrew Morton potrafi prowadzić opowieść, nie potrzebuje podpierania się doniesieniami z brukowców.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz