Magdalena Chorzewska, Przemysław Pilarski: Instaporadnia. Ciało, emocje i seks. Odpowiedzi na wasze pytania

Czarna Owca, Warszawa 2023.

Przeżywanie

Wśród dorosłych najlepiej sprawdzają się książki psychologiczne i seksuologiczne w formie wywiadów ze specjalistami - i z tego założenia wychodzą Magdalena Chorzewska i Przemysław Pilarski, którzy tworzą książkę "Instaporadnia. Ciało, emocje i seks. Odpowiedzi na wasze pytania". Kierują się z tą publikacją do dzieci i nastolatków (dwa końcowe rozdziały kierowane są do rodziców, przynajmniej do tych, którzy czują się zagubieni w temacie udzielania pomocy swoim pociechom. Tymczasem muszą stać się pierwszą instancją, adresatami próśb o pomoc, przynajmniej w większości przypadków. Magdalena Chorzewska prowadzi profil Instaporadnia i wyjaśnia młodym ludziom podstawy związane z seksem, dojrzewaniem, cielesnością i płciowością. Wie doskonale, że to powinno być zadanie szkół i programu edukacji seksualnej - który obecnie w kraju nie istnieje. Równie naiwne byłoby wierzenie, że rolę edukatorów przejmą rodzice - ci często jeszcze wymigują się od podobnych uświadamiających rozmów z dziećmi, przekonani, że dostęp do internetu rozwiązuje sprawę. Tutaj autorka sięga po autentyczne pytania zadawane przez nastolatki - a Przemysław Pilarski prosi o uściślenia, przeprowadza wywiad, wprowadzając kolejne wątpliwości albo kwestie warte poruszenia, tak, żeby uzyskać więcej informacji, które mogą się przydać odbiorcom. Nie jest to książka wyłącznie o seksie, chociaż pojawi się i rozdział dotyczący antykoncepcji, i - gotowości na współżycie. Autorzy zajmują się jednak przede wszystkim budowaniem świadomości odbiorców w zakresie ciała. Wiele razy powtarzają, do czego ma się prawo (także w kontakcie z drugą osobą), a czego robić absolutnie nie wolno. Uczą, jak stawiać granice (i jak ich przestrzegać), jak budować związki, które nie będą toksyczne, na co zwracać uwagę w relacjach. Odnoszą się do spraw trudnych i przykrych, albo do wstydliwych problemów, poruszają temat masturbacji i temat zdrady, związki złożone z więcej niż dwóch osób albo kwestie rozstań. Opowiadają o hejcie i o akceptacji swojego ciała. Zajmują się różnymi aspektami dojrzewania - tymi związanymi z ciałem i tymi związanymi z emocjami, zależy im na nakreśleniu jak najszerszej perspektywy. A jednocześnie rezygnują z zarzucania odbiorców odkryciami psychologów, stawiają na lekką i szybką (chociaż niekoniecznie łatwą) rozmowę, która - dla wygody czytelników - została nawet ozdobiona specjalnymi zakreśleniami najważniejszych haseł i zdań do zapamiętania. Krótkie pytania oparte na doświadczeniach młodych ludzi i ultrakrótkie odpowiedzi - tak, żeby nie trzeba było przedzierać się przez całe strony tekstu, zanim dotrze się do rozwiązania problemu. To oczywiście sprawia, że część czytelników pozostanie bez wyjaśnień, których oczekiwała - jednak zapozna się z podstawami i będzie - być może - szukać już dalej informacji na własną rękę, za to z ukierunkowaniem przez autorów. W "Instaporadni" chodzi o to, żeby jak najszybciej odnieść się do nurtujących odbiorców pytań, przedstawić proste wyjaśnienia i odrzucać dylematy. Nie ma tu miejsca na pouczanie i na prawienie morałów: jeśli rzecz dotyczy dyskusyjnych spraw, autorzy wolą powoływać się na autorytet prawnika (lub podawać obowiązujące przepisy, decyzje pozostawiając czytelnikom). Nie ma tu rozłożystych historii ani tworzenia scenariuszy - punktem wyjścia staje się zwykle zdarzenie możliwe do opisania w maksymalnie dwóch zdaniach - za to z życia wzięte, tak, by czytelnicy wiedzieli, że to faktycznie pozycja tworzona dla nich i z chęcią niesienia im pomocy. I to zapewne docenią.