Kropka, Warszawa 2022.
Awantury
Przygody w starym stylu - w nowym tłumaczeniu Anny Bańkowskiej - proponuje odbiorcom Kropka i jest to okazja do uzupełnienia biblioteczki o "Przygody Toma Sawyera" (chociaż i tak wszyscy odruchowo będą kojarzyć "Tomka", bez względu na podejście tłumaczki do kwestii spolszczania imion). Mark Twain to klasyka w najlepszym możliwym gatunku - nawet dzisiejszym czytelnikom spodoba się ta powieść, zwłaszcza ze względu na ogrom przygód i doświadczeń, których próżno by szukać w dzisiejszych historiach. Tom Sawyer przyciąga uwagę czytelników z różnych powodów, nie tylko dlatego, że bez przerwy wpada w tarapaty i nie wie, co to strach, nie tylko dlatego, że pakuje się w niebezpieczeństwa i wychodzi cało z najróżniejszych opresji. Ten bohater nie boi się wyzwań. Robi to, co mu się spodoba, rzadko kiedy oglądając się na innych. W całym swoim zawadiackim sposobie bycia daje się lubić - jako ten, który jest wolny w pełni znaczenia tego słowa. Mark Twain pozwala swojemu bohaterowi na liczne eksperymenty - także w relacjach międzyludzkich. Tu nie ma właściwie tematów tabu, pojawi się nawet śmierć. Co ważne, obecnie rozwiązania stosowane przez Marka Twaina nie miałyby szansy zaistnieć na rynku wydawniczym - między innymi za sprawą kar cielesnych, jakie nauczyciele i opiekunowie wymierzają niesfornym chłopcom. W przypadku Toma rózga idzie w ruch bardzo często - nie poskromi to jednak buntowniczego charakteru. Dodatkowo trzeba się zmierzyć z tematem, który pojawił się wcześniej między innymi w przypadku przygód doktora Dolittle - ze zmianami w nazewnictwie. O ile w dawnych lekturach słowo "Indianin" nikogo nie raziło, o tyle teraz wymaga już przypisu i komentarza, żeby nie trzeba było zmieniać całej narracji wbrew woli autora.
"Przygody Toma Sawyera" to sposób na rozbudzenie wyobraźni małych czytelników. Mark Twain zabierze ich w wyjątkową podróż, wypełnioną mrożącymi krew w żyłach wydarzeniami. Można tu się oderwać od problemów codzienności - autor funduje czytelnikom opowieść nie do powtórzenia w prawdziwym życiu, ale ponieważ od pierwszych stron budzi sympatię do bohatera, może trafić do kolejnego pokolenia odbiorców. To klasyka, którą poznać trzeba - ale poza tym również źródło rozrywki w dobrym gatunku. To dobra literatura, która się nie starzeje, nawet jeśli dzisiaj bohaterowie książek dla młodzieży zachowują się zupełnie inaczej, mają inne priorytety i inaczej patrzą na świat. Nie tylko ze względów sentymentalnych można cieszyć się lekturą - warto podsunąć ją młodszemu pokoleniu także dla pokazania, na czym polegały powieści awanturnicze. To podróż w przeszłość, do świata, który ze swoimi zwyczajami i rozwiązaniami już nie istnieje, nawet w wyobraźni. Mark Twain zapewnia zatem nie tylko wyprawę w czasie - pokazuje odmienne podejście do wolności i korzystania z niej w wykonaniu bohaterów literackich, którzy mogą przetrwać całe dekady i urzekać dorosłych i ich pociechy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz