Jacek Pałkiewicz: Dubaj. Prawdziwe oblicze

Świat Książki, Warszawa 2022.

Przepych

Jacek Pałkiewicz dostrzega ironię sytuacji, zresztą nie bez powodu postanawia odwiedzić Dubaj - jako kontrast wobec swoich "zwykłych" wypraw. Chce się dowiedzieć czegoś o mieście, które w opinii wielu jawi się jako spełnienie największych marzeń o bogactwie - i przekonać się, czy to miejsce zapewnia wolność. Wybiera się z żoną na wakacje życia - przynajmniej w ocenie tych, którzy na podobną eskapadę nie będą sobie mogli pozwolić ze względów finansowych. I przybliża czytelnikom tajemnice Zjednoczonych Emiratów Arabskich czy odkrycia, które w Dubaju nie szokują. Dubaj sto lat wcześniej był miejscem zasypanym piaskiem, bez możliwości rozwoju i bez szans na przyciągnięcie ludzi. Błyskawicznie zamienił się w raj - jednak jego rajskość równie szybko zaczęła budzić wątpliwości. Jacek Pałkiewicz kontaktuje się z Izmirem - reportażowym przewodnikiem po Dubaju. To Izmir będzie zapewniać kolejnych rozmówców, to Izmir wprowadzi w bardziej mroczne klimaty. Izmir służy wyjaśnieniami i pozwala lepiej zrozumieć Dubaj, żyje tu i w pewien sposób usprawiedliwia kolejne dziwne rozwiązania - tak, żeby czytelnicy zrozumieli perspektywę miejscowych. Ale chociaż Izmir to w wydaniu książkowym chodząca encyklopedia - jest w stanie sypać danymi jak z rękawa, wiadomo, że to postać wykreowana na potrzeby przekazywania informacji odbiorcom i do zdynamizowania treści, które inaczej wypadałyby bardziej papierowo. Czasami też tę rolę - rolę edukowania czytelników - powierza Jacek Pałkiewicz Lindzie, kiedy rozmawia z nią dla zabicia czasu. Niezależnie jednak od sposobu wplatania informacji w tekst, proponuje odbiorcom wyrazistą opowieść z wielkimi pieniędzmi w tle.

Pyta Jacek Pałkiewicz o organizację życia codziennego w Dubaju, wskazuje pułapki i problemy natury społecznej: rozwiązania, które tu się stosuje, na dłuższą metę mogą zaszkodzić i uniemożliwić mieszkańcom rozwój. Przypomina, w jakich okolicznościach Dubaj może stać się katastrofą - czym rozwiewa mit miejsca idealnego. Wkracza w świat rozrywek i dostępnych na wyciągnięcie ręki niekoniecznie legalnych sposobów na relaks, opowiada o prostytucji i rozbojach, żeby trochę przybliżyć czytelnikom zasady funkcjonowania tutaj i popularność miejsca. Zajmuje się mentalnością szejków i taksówkarzy. Sprawdza, jak na życie wpływa religia i jaka jest pozycja kobiet w tym świecie. Dochodzi do wniosków, które mogą odbiorców zaskoczyć albo które zmienią postrzeganie Dubaju - tu idylliczne obrazki mocno się oddalają. Jednocześnie nie słabnie podziw dla myśli urbanistycznej i dla rozwiązań pozwalających człowiekowi wygrać z naturą: autor zastanawia się nad systemami dostarczania wody do wysokich budynków i nad ochroną przed klęskami żywiołowymi. Oprowadza po sztucznie stworzonych wyspach i wyjaśnia, co oznaczają ich kształty. Jest w tym wszystkim cień fascynacji, ale raczej dla pomysłowości człowieka niż dla samej realizacji odważnych marzeń. "Dubaj. Prawdziwe oblicze" to książka, w której nie ma zachwytów nad intrygującym miejscem - krytyczne spojrzenie pozwala na stworzenie wielowymiarowego pejzażu Dubaju. Jacek Pałkiewicz wie, jak przyciągać czytelników i co im serwować, żeby chcieli pozostać przy lekturze - jego rozwiązania, nawet te wymuszone przez formę tekstu, dobrze się sprawdzają. "Dubaj. Prawdziwe oblicze" to także tom, w którym pojawia się wiele fotografii podkreślających imponujący charakter miejsca.