Michael Lewis: Przeczucie

Marginesy, Warszawa 2022.

Modele

To jedna z tych opowieści, które zachwycają w detalach. Michael Lewis ma dar filmowego przedstawiania historii we wciągających reportażach. "Przeczucie" to jego kolejna książka, która ma szansę stać się bestsellerem. Autor przedstawia tu kulisy działań służb (medycznych i rządów) w związku z zagrożeniem pandemią. Coś, co rozgrywa się poza mediami i nie może dotrzeć do opinii publicznej teraz okazuje się dostępne dla odbiorców - można przyjrzeć się zachowaniom ludzi podejmujących decyzje - i oceniać, czy udało się podjąć odpowiednie kroki, żeby zminimalizować zagrożenie dla milionów ludzi. Michael Lewis nie wdaje się w dyskusje na temat COVID-19, zresztą ta jedna pandemia służy mu za wzór do opowieści, przez którą przewija się i SARS, i świńska grypa. Ruchy antyszczepionkowe spycha na margines relacji - tu skupia się na walce przeciwko chorobie.

Pytanie jest jedno: co się stanie, jeśli pojawi się wirus zagrażający życiu ludzi. Z tego wynikają kolejne zagadnienia: co, jeśli ten wirus będzie się rozprzestrzeniał drogą kropelkową, albo jeśli będzie go można złapać przez dotykanie tych samych powierzchni, na przykład poręczy. Jak ograniczyć kontakty międzyludzkie, czy w ogóle jest możliwe zmniejszanie współczynnika zakaźności, tak, żeby zapanować nad chorobą. Jeszcze nie wiadomo, jaką - uczeni przypuszczają, że pojawi się jakaś odmiana grypy, być może - odzwierzęcy koronawirus, który stanie się niebezpieczny dla mas - na razie zastanawiają się nad prawdopodobnymi scenariuszami rodem z filmów katastroficznych (chociaż ze znacznie mniej medialnym, za to groźniejszym przeciwnikiem - niewidzialnym wirusem). Wiedzą, że szczepionka nie pojawi się na tyle szybko, żeby błyskawicznie opanować pandemię, zdają sobie też sprawę z konsekwencji radykalnych działań i z ruchów społecznych - ale pamiętają, że trzeba będzie coś poświęcić, kiedy na szali kładzie się ludzkie życie. Nie brakuje w tej historii superbohaterów w miejscach, w których nikt by się ich nie spodziewał. Nastoletnia dziewczyna zachęcana przez ojca do udziału w szkolnych projektach naukowych postanawia przygotować model rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej. Zastanawia się nad tym, jak roznoszą się wirusy i co dzieje się, gdy ograniczy się chorym możliwość kontaktu z innymi ludźmi. Pierwotne szkolne zadanie zaczyna jawić się jako coraz bardziej intrygujące - i coraz bardziej skomplikowane. Dziewczyna nie zajmuje się pracą sama: pomaga jej ojciec, mocno zaangażowany w temat - oboje nie wiedzą jeszcze, że ich pomysł rozwinie się ponad miarę i doprowadzi aż do rządu, a bez niego trudne będzie opanowanie skomplikowanej sytuacji. Michael Lewis zdaje sobie sprawę z potencjału fabularnego tego typu wydarzeń, poszukuje zatem bohaterów wśród zwyczajnych ludzi, pokazuje, jak toczyła się walka na różnych frontach, jeszcze zanim pojawiło się realne zagrożenie - i w pierwszych momentach pandemii. Pozwala czytelnikom uczestniczyć w zjawiskach i wydarzeniach wywołujących silne emocje i ważnych w kontekście najbliższej przyszłości, podkreśla umiejętnie kreatywność w rozwiązywaniu nieoczekiwanych problemów. Dzięki temu "Przeczucie" z reportażu zamienia się w lekturę sensacyjną, przynosi mnóstwo przeżyć czytelnikom, którzy chcą zaangażować się w temat pandemii w ogóle. Czyta się tę książkę znakomicie.