sobota, 18 września 2021

Edward Stachura: Cała jaskrawość i inne utwory

Iskry, Warszawa 2021.

Wrażliwość na świat

Każdy pretekst do powracania do literatury pięknej jest dobry, fani Edwarda Stachury mają powody do świętowania z racji pojawienia się na rynku tomu "Cała jaskrawość i inne utwory". Obszerna książka, w której nacisk kładzie się na prozę (chociaż piosenki, poematy i wiersze zajmują prawie dwieście stron) to okazja do przypomnienia sobie najpiękniejszych utworów Steda. Książka ma charakter popularyzatorski, kierowana jest do szerokiego grona odbiorców, może funkcjonować jako uzupełnienie biblioteczki (jak zawsze w Iskrach - i tutaj wydanie jest ekskluzywne, a spory druk sprawia, że łatwiej będzie przekonać się do lektury starszym fanom tej twórczości). Przyjęty rytm prezentowania tekstów pozwala na jak najpełniejsze zapoznanie się ze stylistyką Steda i z jego sposobem widzenia świata.

Tu nie ma mowy o narracji, która byłaby przezroczysta i nastawiona na odwzorowywanie rzeczywistości - jeśli już, to nakierowuje się ona na przeżycia i wyznania osobiste, przenosi zestaw emocji i podbarwia nawet zwyczajne doznania. U Stachury proste tematy są najbardziej odkrywcze i prowadzą do lepszego samopoznania w odbiorze. Sięganie po gatunki konfesyjne umożliwia jeszcze większe zaangażowanie się w lekturę. Stachura ma dar precyzyjnego wychwytywania spostrzeżeń o proweniencji aforystycznej, potrafi zaskakiwać czytelników puentami i przedstawiać im nieoczywiste na pierwszy rzut oka prawdy w pozornie banalnych scenkach. Zwraca na siebie uwagę za sprawą celności, ale też jest w stanie przyciągnąć do siebie przez wizerunek wagabundy. Jest w tych utworach obserwatorem, który poszukuje prawdy i piękna, a jednocześnie wie, że nie zawsze jest to możliwe do uzyskania. Nie rezygnuje jednak z tworzenia notatek z ulotnych doznań - zupełnie jakby mogły one doprowadzić autora do odkrywania wielkich prawd o człowieku. Edward Stachura może bawić się stylizacjami i przenosić przede wszystkim do prozy zarejestrowane sytuacje. Jest mistrzem w odmalowywaniu obyczajowych scenek z różnych warstw społecznych, a przecież ucieka od tego w stronę poetyckości i filozoficzności. Dzięki oryginalnym pomysłom fabularnym może przyciągnąć do książki młode pokolenia odbiorców. Ale to specyficzna wrażliwość sprawia, że "Cała jaskrawość i inne utwory" to książka ważna - mimo upływu czasu te teksty nie tracą na jakości, wciąż spotykają się z uznaniem czytelników i przynoszą sporo powodów do refleksji.

Jest ta publikacja kopalnią cytatów dla czytelników, którzy poszukują prostych i zgrabnych sformułowań określających życiowe wybory - jest tu jednak także literatura, nad którą warto się pochylić. Edward Stachura przypomniany - na nowo wybrzmiewa z pełną mocą i sprawia, że czytelnicy chcą poznawać jego pomysły. "Cała jaskrawość i inne utwory" to zatem szansa na literackie wartościowe przeżycia.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz