Bohdan Tadeusz Woronowicz: Zachowania, które mogą zranić. O uzależnieniach behawioralnych i nie tylko

Media Rodzina, Poznań 2021.

Niepokoje

Ludzie uzależniają się od różnych rzeczy i potrzebują czasami dziwnych (a czasami powszechnie akceptowanych) bodźców, żeby zachować dobry nastrój i poczucie szczęścia. Jednak uzależnienia są groźne dla zdrowia i prowadzą do problemów społecznych, zawodowych czy rodzinnych – Bohdan Tadeusz Woronowicz stara się zatem nakreślić ich specyfikę i wytłumaczyć odbiorcom, kiedy można mówić o niezdrowym podejściu do hobby i jakie kroki w związku z tym podjąć. „Zachowania, które mogą zranić. O uzależnieniach behawioralnych i nie tylko” to książka-podręcznik, stworzona tak, by nie tylko dostarczać potrzebnych wiadomości, ale też porządkować wiedzę i utrwalać ją. Czytelnicy otrzymują tutaj zestaw rozdziałów posegregowanych tematycznie. Autor przygląda się między innymi problemom z hazardem, z uzależnieniem od internetu (w różnych wymiarach: inaczej podchodzi się do tych, którzy w sieci uprawiają cyberseks, inaczej do tych, którzy nie mogą oderwać się od mediów społecznościowych, a inaczej do tych poszukujących przepisu na samobójstwo). Analizuje przypadki pracoholizmu i uzależnienia od seksu (znów: z podziałem na między innymi pornografię czy chemseks). Podobnie traktuje zagrożenia płynące z uzależnienia od smartfonów (co ciekawe, nawet robienie selfie może przerodzić się w obsesję). Charakteryzuje kolejno różne rodzaje chorób płynących z nieprawidłowego odżywiania się, ale też zjawiska dla większości ludzi dość abstrakcyjne – jak uzależnienie od ćwiczeń fizycznych. Przy zakupoholizmie nie przyjmuje do wiadomości, że określenie, które zostało spopularyzowane, wyparło jego propozycję „kupnoholizmu”, ale można mu to wybaczyć. Po przeglądzie najważniejszych zjawisk przychodzi czas na opowiadanie o kilku innych – rzadziej spotykanych, chociaż równie niebezpiecznych tematach – wśród nich jest uzależnienie od władzy, od kłamstw, od poszukiwania miłości czy od... sekt. Następnie podaje zestaw terapii, które stosuje się w określonych okolicznościach i przypomina, czym jest współuzależnienie: przestrzega przed angażowaniem się w pomaganie bliskim bez fachowego wsparcia i podpowiada, co robić, kiedy rzeczywiście chce się pomóc. Jest ta książka przygotowana bardzo rzetelnie. Autorowi nie zależy na popularyzowaniu wiedzy: chce stworzyć faktycznie wartościowy podręcznik, stawia na systematyzację wiadomości, proponuje przejrzyste rozdziały i pełne wyjaśnienia. Każde zagadnienie stara się wyczerpująco omówić, podając przy tym zbiory wskazówek i wypunktowane sposoby odkrycia uzależnienia (tak, żeby czytelnicy mogli samodzielnie zdiagnozować przynajmniej wstępnie problem). Może i nie dostarczy lekturowej satysfakcji, ale też nie o to tu chodzi: liczy się bowiem możliwość prześledzenia konkretów i fachowych ocen. „Zachowania, które mogą zranić” to książka będąca kompendium wiedzy na temat różnych uzależnień. Autor nie wpada w ogólniki, nie przekonuje, że każde uzależnienie wiąże się z podobnym mechanizmem – usiłuje za to dokładnie przestudiować kolejne zjawiska i dać czytelnikom podstawy do oceniania tego, co dzieje się wokół nich. Nie pozostawia bez wsparcia – może zatem przyczynić się do rozwoju samoświadomości. Ważne jest też to, że chociaż wybiera tony klasyczne, pisze także o zjawiskach charakterystycznych dla dzisiejszych czasów, nie rezygnuje z tego, co zbadane jeszcze dość słabo.