poniedziałek, 26 stycznia 2015

Linda A. Reddy: Rozwijanie umiejętności społecznych dziecka. Interwencje przez zabawę

PWN, Warszawa 2014.

Scenariusze zabaw

Linda A. Reddy proponuje odbiorcom, w szczególności nauczycielom i pedagogom, specjalistyczną publikację podzieloną na dwie części. „Rozwijanie umiejętności społecznych dziecka” to połączenie teorii w postaci uporządkowanych odkryć badawczych i wniosków oraz praktyki – zestawu scenariuszy zabaw wraz z wpisanymi w nie obowiązkami i reakcjami prowadzącego. Praktyczna część książki może się przydać również rodzicom, pod warunkiem, że znajdą czas – najpierw na przestudiowanie drobiazgowych (a niekiedy bardzo oczywistych) wskazówek, a potem na zorganizowanie zabaw i towarzyszenie w nich najmłodszym pociechom.

Autorka tomu na początku referuje rolę zabawy grupowej w procesie nabywania umiejętności społecznych, wylicza grupy dzieci o „specjalnych potrzebach” i zachęca do tworzenia dla nich zespołów wyrównawczych, pokazuje też, jakie postawy powinien przyjmować opiekun grupy w stosunku do dzieci. Tu nie ma mowy o budowaniu autorytetu ani o karach za złe zachowanie – nawet odesłanie niesfornego malucha do kąta ma być odbierane przez niego jako nagroda. Reddy wyjaśnia nawet, jak wydawać polecenia (z uwzględnieniem… tembru głosu i zawartych w nim emocji) – wszystko to pięknie brzmi w teorii, ale raczej trudno sobie wyobrazić taki wyidealizowany model rozmowy w prawdziwym życiu, zwłaszcza że i reakcje dzieci nie będą mieścić się w prezentowanych schematach. Ale Linda A. Reddy nie występuje tu z pozycji badacza, jedynie przedstawia teorie i wyniki badań, próbuje dokonać ich syntezy, by udowodnić, że odpowiednio przygotowane zabawy pomagają w rozwoju kilkulatka. Także w samej tezie nie ma zatem odkrywczości: to w miarę bezpieczny motyw. Dyskurs naukowy pierwszej części kończy się razem z wnioskami. Następnym krokiem są zabawy służące dzieciom do rozwijania umiejętności społecznych.

Najpierw autorka przedstawia „klocki” – składniki późniejszych większych zabaw. Na tym etapie wylicza w punktach sekwencje takich zachowań jak przedstawiania się, włączania (lub nie) do rozmowy, aktywnego słuchania czy wyrażania uczuć. Każdy klocek składa się z jednoakapitowego teoretycznego podbudowania, szeregu wskazówek z uwzględnieniem intencji i reakcji na zachowania innych oraz podpowiedziami tematów ćwiczeń. Wreszcie większa część tomu składa się z rozbudowanych propozycji samych zabaw: z nakreśleniem umiejętności (dodatkowo na marginesie podana jest grupa tematyczna), umiejętnościami, które uczestnicy zabawy muszą już mieć, potrzebnymi materiałami i miejscem. Autorka opisuje zabawy oraz ich realizacje (sposób tłumaczenia dzieciom ich zadań). Wprowadza na koniec zestaw pytań do dyskusji nad daną zabawą.

Linda A. Reddy z pewnością ułatwia pracę pedagogom – oraz umożliwia zapanowanie nad dziećmi sprawiającymi problemy wychowawcze. Ale w ferworze naprawiania niedostatków w rozwoju maluchów zapomina o tym, że zabawa powinna dawać też najmłodszym przyjemność – w przeciwnym razie każda kolejna pozycja prowadzącego będzie łączyć się z coraz większą niechęcią ze strony grupy. „Rozwijanie umiejętności społecznych dziecka” to próba wydobycia esencji z tego, co zwykło się nazywać nauką przez zabawę. Ale wprowadzenie w życie takiej wersji zabaw raczej nie przekona dzieci do przełamywania lęków i pracy nad sobą – potrzeba jeszcze pedagogicznego doświadczenia i wyobraźni, wtedy książka rzeczywiście może okazać się wsparciem i podstawą do budowania własnych zajęciowych scenariuszy z uwzględnieniem wyników badań oraz zadowolenia najmłodszych.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz