piątek, 15 kwietnia 2011

Katarzyna Leżeńska, Darek Milewski: Hakus pokus

Prószyński i S-ka, Warszawa 2011.

Hak na hakera


Pojawia się ostatnio na rynku powieści obyczajowych coraz więcej książek pisanych przez autorskie duety. Do zestawu dołączył właśnie obszerny tom „Hakus pokus” Katarzyny Leżeńskiej i Darka Milewskiego, tom, który wyróżnia się spośród innych oryginalnymi charakterystykami bohaterów i mocnym przechyleniem w stronę zainteresowań Milewskiego (przynajmniej jeśli wierzyć okładkowej nocie). Oryginalna fabuła stanowi miłe wytchnienie od obyczajówek o miłości, ale rezygnacja z akceptowanych przez czytelniczki kolein może też wiązać się ze sporym ryzykiem.

Akcja przeniesiona do Seattle zapewnia wiele egzotyki i wykorzystywanych w planie treści zaskoczeń dla rodzimych czytelników. Na obcej ziemi spotyka się dwoje Polaków: Robert Wolny i Beata Winkler. Robert przypadkiem dowiedział się, że jego żona ma zamiar zmienić płeć: to oznacza rozstanie, chociaż niekoniecznie zerwanie kontaktów. Beata porzuca ukochanego, u którego dostrzega coraz więcej wad, i ucieka od chorej umysłowo matki – a właściwie wreszcie zawierza lekarzom, którzy to rozwiązanie podsuwali jej od dawna. Beata i Robert spotykają się w firmie CounterVision – instytucji, która zabezpiecza systemy komputerowe przed atakami hakerów. Nie mają pojęcia, czym zajmuje się tam kilka osób…

To, co przez jednych będzie traktowane jako atut i zestaw odświeżających pomysłów, innym przyniesie wrażenie fabuły nieco wymuszonej. Drugoplanowe i szokujące wątki wybrzmiewają czasem jak tanie sensacje, które nie zyskały dobrego umotywowania w tekście, pojawiają się, żeby ożywić całość, lecz brakuje im osadzenia w opowieści. Problemem jest też – a przynajmniej będzie dla wielu czytelniczek – rozbudowana sfera informatyki. Autorzy szczegółowo przytaczają rozmowy pracowników firmy, pokusili się też o wyjaśnianie wielu terminów i zjawisk: niby twórca powinien wiedzieć więcej niż odbiorca – lecz jeśli nie umie tej wiedzy przekazać subtelnie i naturalnie, czytelnikom trudno będzie zaangażować się w prezentowaną rzeczywistość. Tymczasem świat hakerski zaczyna w pewnym momencie w książce dominować. Jest potrzebny w kontekście intrygi kryminalnej – tyle że podsyca swoją sztuczność przez to, że czerpie z tematu całkiem obcego dla grona, które się powieścią zainteresuje. Być może chciał Milewski odejścia od sentymentalnych wzorców literatury kobiecej – zaproponował więc prozę mocno męską, którą mają równoważyć psychologiczne wstawki z życia Beaty i ostrożnie rysowane uczucie między bohaterami.

Poza elementami fachowymi i obrazowaniem pracy hakerów akcent w tomie „Hakus pokus” pada na zmysłowość. Widać to w opisach codziennych sytuacji, w narracji w momentach, gdy akcję na chwilę trzeba zwolnić. To, czym zajmują się wówczas – w nieistotnych partiach – bohaterowie, zawsze odnosi się do świata smaku bądź dotyku, jakby autorzy za wszelką cenę chcieli swoje postacie urzeczywistnić i usprawiedliwić serie trudnych do zaakceptowania przypadków.

Obecność motywu kryminalnego podporządkowanego współczesnym realiom spowalnia lekturę i sprawia, że „Hakus pokus” nie będzie wyłącznie lekkim czytadłem. Przypuszczalnie działanie w pisarskim duecie wpłynęło tonizująco na tę opowieść: uratowało ją przed popadnięciem w psychologiczny banał (tak by się stało, gdyby zostawić opowieść o Beacie) i – przed informatycznym żargonem, w który niewielu chciałoby się dla rozrywki zagłębić.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz