czwartek, 25 lipca 2024

Wiktoria Korzeniewska: Słowiańskie mity i opowieści w komiksie

Nasza Księgarnia, Warszawa 2024.

Wierzenia

Odejście od popularyzowania w szkołach mitów greckich i rzymskich jako jedynych ciekawych wierzeń w pierwszym etapie wiązało się z przedstawianiem mitologii nordyckiej. Jej widowiskowość pozwoliła na zapładnianie wyobraźni odbiorców także za sprawą fabularnych historii - nordyckie mity zaczęły przenikać do powieści fantasy i do popkultury. Teraz przychodzi czas na eksponowanie słowiańskich mitów, które może nie są aż tak olśniewające pod względem fabuł, ale na pewno mogą stać się intrygujące i inspirujące jako element kultury wartej ocalenia - i budowania tożsamości lokalnej. "Słowiańskie mity i opowieści w komiksie" to książka, która przedstawia najmłodszym ocalałe szczątki wierzeń dawnych Słowian - w postaci bajkowej historii. Mała Małgosia przychodzi do babci i wysłuchuje jej relacji o dawnych zwyczajach, tradycjach i przekonaniach. Nawiązania do ludowej kultury mogą stać się punktem wyjścia do dalszych narracji - o bóstwach, w które dawniej wierzono. Dzięki temu odbiorco dowiedzą się, jak według Słowian powstał świat - jakie konflikty się z tym wiązały i jacy bogowie funkcjonowali w świadomości przodków. Każdy z bogów i każde z bóstw miało oczywiście swój zakres działań - zakres tematów, za które odpowiadał i którymi się zajmował, tak, żeby łatwiej było adresować konkretne prośby czy modły. Część zachowań, które do dzisiaj pozostają czasami pielęgnowane jako element tradycji - zyskuje swoje wyjaśnienie dzięki nawiązaniom do relacji między istotami nadprzyrodzonymi. Dzieci dowiedzą się, skąd wzięli się ludzie w wersji mitologii słowiańskiej, jak odpędzać zmory i złe uroki, czym zajmowały się przeróżne demony i skrzaty. Poznają klasyfikację bóstw i zjawisk w zależności od miejsca zamieszkania i przebywania ich (inne stwory towarzyszyły ludziom w domach, inne kryły się w lasach lub wodach). Wiktoria Korzeniewska opowiada, a Natalia Noszczyńska ilustruje proces przekazywania wiedzy przez babcię Małgosi.

Widać tutaj, że nie zawsze poszczególne opowieści mają wyraźne fabularne struktury, czasami funkcjonują niemal jako zajawki, stanowią rodzaj portretu czy skrótu - nie ma w nich budowania narracji (ale to także da się wyjaśnić samą formą komiksu, nie ma tu miejsca na snucie gawęd o prasłowiańskich bóstwach). Znajdą się za to hasłowe przedstawiania kolejnych postaci, a ich mnogość może zaskoczyć odbiorców. Będzie tu sporo tematów założycielskich, ale też związanych z codziennością - i to stanowi z kolei trampolinę do odkrywania znaczeń magii i wierzeń w codziennym życiu. Podobne historie - z nawiązaniami do tradycji ludowych - zwracają uwagę na się lokalnych zwyczajów. Pozwalają na przywrócenie do świadomości nie tylko dzieci znaczenia drobnych i symbolicznych gestów, utrwalania ich i budowania tożsamości kulturowej. Coś, co do niedawna w ogóle nie istniało w codzienności dzieci, przegrywało z barwnymi i egzotycznymi opowieściami z różnych stron świata, okazuje się konkurencyjne i atrakcyjne dla czytelników w każdym wieku. "Słowiańskie mity i opowieści w komiksie" to próba przywołania piękna przeszłości i siły wyobraźni przodków.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz