Nasza Księgarnia, Warszawa 2023.
Magia w skrócie
Anna Claybourne przedstawia odbiorcom - teoretycznie dzieciom, ale w praktyce to picture book, który może zaintrygować także kulturoznawców - szybki przegląd istot z innego świata: wróżek, skrzatów, elfów i duszków, które pojawiają się według ludowych wierzeń w domach i odpowiadają za rozmaite niewytłumaczalne zjawiska. "Atlas wróżek. Magiczny lud z różnych stron świata" to książka, która dystansuje odbiorców od disneyowskiej wizji: tutaj wróżki to nie tylko maleńkie i piękne istoty ze skrzydłami i magicznymi różdżkami, mogą przybierać różne formy i niekoniecznie urzekać dobrocią. Z pewnością jest to ciekawa alternatywa dla dzieci karmionych jednym rodzajem historii - Anna Claybourne stawia na aspekt edukacyjny. Przemierza kolejne kontynenty i wynotowuje obecność konkretnych stworków, które zagnieżdżają się w ludzkich siedzibach i w jakiś sposób przyczyniają do prowadzenia gospodarstwa.
Podróż przez kontynenty oznacza specyficzny podział tomu. W obrębie każdego rozdziału odbiorcy otrzymują nie tylko zestaw komentarzy dotyczących wróżek, ale również ciekawostki i dodatkowe wiadomości gromadzone w osobnych rozkładówkach. Wróżki dzielą tu strony z krasnoludkami, ale nie należą do świata wyobraźni pisarzy - a do zbiorowej fantazji. Powoływane do istnienia przez całe społeczeństwa, stanowią element kultury, sposób na wyjaśnianie pewnych zachowań czy postaw. I pod takim kątem warto im się przyjrzeć - bo Anna Claybourne proponuje czytelnikom zestaw danych. W nierozbudowanych przesadnie akapitach stara się zdefiniować wybrane magiczne ludy, zaznaczyć, w jakich przestrzeniach się pojawiały i czym się zajmowały - to sposób na prezentację i rozrywkę jednocześnie. Można sprawdzać, jakie były wzajemne inspiracje lub jak równolegle rozwijały się kolejne wierzenia. Można łączyć zadania wróżek z miejscami na świecie - i domyślać się źródeł legend. Można też po prostu poznawać prezentowanych bohaterów jako dowód na kreatywność ludzi i na potrzebę wytłumaczenia niewyjaśnianego. Przecież wróżki funkcjonują tutaj jako uzasadnienie dla różnych zjawisk, a także - stają się mniej abstrakcyjnym odzwierciedleniem sumienia. Czasami - o czym Claybourne też pisze - funkcjonują po to, żeby tonować nastroje. Nie wolno denerwować wróżek - to może się źle skończyć. Z kolei strach przed ingerencją sił nadprzyrodzonych doprowadzi w prostej linii do poprawiania stosunków z ludźmi - skoro można wywołać gniew wróżek lub skrzatów, równie dobrze trzeba wystrzegać się gniewu ludzi, znacznie łatwiejszego do zaobserwowania. Wróżki i skrzaty odpowiadają za rozmaite sukcesy i niepowodzenia, da się dzięki ich udziałowi w codzienności wskazywać momenty do naprawienia. W związku z tymi zebranymi informacjami "Atlas wróżek" nie jest przypadkową bajką do opowiadania najmłodszym: to metoda na poznawanie różnych kultur i środowisk, na ocalanie dorobku poprzednich pokoleń w sferze wyobraźni. Jest to książka wypełniona ciekawostkami o istotach nadprzyrodzonych - i może się spodobać nie tylko dzieciom. Jeśli ktoś ma już dosyć naiwności i infantylizmu w publikacjach dla dzieci, tutaj znajdzie odskocznię - edukacyjny zestaw danych mniej o nieistniejących stworkach, bardziej o ludach, które takie historie stworzyły.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz