Znak, Kraków 2022.
Tajemniczość
Robert Gottlieb postanawia przybliżyć czytelnikom fenomen niekwestionowanej gwiazdy z dawnych czasów. "Garbo. Najbardziej tajemnicza gwiazda Hollywood" to duży tom (trochę w objętości napompowany seriami zdjęć i fotosów artystycznych) pokazujący egzystencję aktorki i jej życiowe oraz zawodowe wybory. Na początku Gottlieb zajmuje się przede wszystkim określaniem roli Garbo w kinematografii - i zasady, według której kierowała swoją karierą. Podkreśla nietypową urodę, ale też odmienność Grety Garbo od pań królujących na scenach. Przygląda się filmowym wyborom i pomysłom reżyserów - sprawdza, jak powstawała wielka gwiazda. "Garbo" to zatem starannie przygotowany chronologiczny przegląd dokonań połączony z analizą relacji interpersonalnych. Robert Gottlieb w pierwszej kolejności analizuje tematy zawodowe, dopiero później dołącza do nich motywy osobiste, żeby nie zarzucić czytelników plotkarskimi zagadnieniami. Dobrze daje sobie radę z proporcjami, pisze tak, by trafić do fanów i do osób, które o Garbo wiedzą niewiele - unika zachwytów i dba o równowagę w ocenach. Oczywiście wiadomo, że jest zafascynowany postacią, którą przedstawia - bez tego nie śledziłby kolejnych produkcji i życiorysowych szczegółów, jednak w narracji udaje mu się zachować pozory obiektywizmu. Greta Garbo w tym ujęciu jawi się jako aktorka, która zapracowała na swoją pozycję i sprawdziła się w świecie filmu. Najpierw Gottlieb podgląda zatem szereg filmów. Zastanawia się nad kolejnymi artystycznymi wcieleniami, przedstawia czytelnikom skrótowo fabuły czy charaktery - kieruje uwagę na Garbo jeszcze zanim została dostrzeżona przez masową publiczność. Pozwala to na określenie, jak zaczynała aktorka - i wprowadza w coraz bardziej wnikliwe komentarze filmowe. Ale Robert Gottlieb oczywiście nie zapomina też o motywach prywatnych: kiedy już oswoi odbiorców z samą artystką, prezentuje też jej otoczenie. Wie tu doskonale, co przyciągnie czytelników, dlatego szczególną uwagę poświęca partnerom Garbo, zwłaszcza tym, którzy sami wywodzili się ze świata filmu. Sięga przy tym do wypowiedzi Grety Garbo i do osób, które ją znały w danym okresie życia - żeby zdynamizować narrację. Wie, co robi: zamienia biografię z zestawu faktów w rodzaj reportażu, pozwala przeżywać kolejne wydarzenia i interpretować zjawiska, które stały się udziałem Garbo. Wspomnienia i komentarze, które nie pasują do rytmu narracji przenosi na sam koniec - tam podaje zestaw drobnych wyznań i konwencjonalnych uwag, które niewiele wnoszą do rozumienia poszczególnych wydarzeń, ale przydadzą się w dopełnianiu portretu Grety Garbo. Jest zatem tom produktem starannie przemyślanym w detalach. Robert Gottlieb nie chce męczyć odbiorców: utrzymuje ich uwagę przez całą lekturę i ma dobry pomysł na to, jak prezentować artystkę. Proponuje czytelnikom książkę wypełnioną ciekawostkami i anegdotami, ale też gęstą, niepozbawioną wartości informacyjnej. Ta propozycja nadaje się do czytania dla rozrywki, ale przyczynia się też do zwiększenia świadomości roli Grety Garbo w historii kinematografii. Monumentalną publikację czyta się szybko i łatwo, nie będzie tu raczej wyzwań związanych z przeskokami tematycznymi czy stylistycznymi niedokładnościami, Robert Gottlieb ma wprawę w portretowaniu gwiazdy i całego kontekstu kulturowego jej funkcjonowania.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz