Anna Litwinek: Awiatorzy. Podniebne przygody polskich lotniczek i lotników

Znak, Kraków 2021.

Pod niebem

Anna Litwinek poszukuje tematu, który może nie tylko zainteresować małych odbiorców, ale też podpowiedzieć im, kim mogą zostać w przyszłości, jeśli cenią sobie przestrzeń i wolność. "Awiatorzy" to tomik dla najmłodszych prezentujący ludzi związanych z lotnictwem i lataniem - i realizujących się na przestrzeni lat w mniej znanych dzieciom zawodach. Są tu piloci odrzutowców i szybowców, ci, którzy spełniali marzenia o wzbijaniu się w powietrze i szybowaniu i ci, którzy szukali rozmaitych wyzwań. Jedni biją rekordy, inni kontynuują rodzinne tradycje, jeszcze inni przecierają szlaki. Anna Litwinek w historii polskiego lotnictwa tym razem szuka ciekawostek, detali, które przyciągną do lektury najmłodszych. Takim czynnikiem może być między innymi pluszowy miś zabierany w przestworza w kabinie pilotów. Dziewczynki zaintryguje bogata reprezentacja kobiet wśród pilotów. Niektórym odbiorcom mogą spodobać się relacje osobiste, łączące bohaterów - albo zestaw wyzwań i komplikacji na drodze do zawodowego spełnienia. Innych przekona odkrywanie nowych możliwości wielkich maszyn. Każdy rozdział w "Awiatorach" prezentuje postać (rzadziej - niewielką grupę osób), która zapisała się z jakiegoś powodu w historii lotnictwa. Tu autorka dostrzega tematy, którymi może przyciągnąć do książki dzieci. Nie przytacza pełnych biografii, wybiera jedynie zagadnienia pozwalające przekonać czytelników do bohaterów. Uwzględnia przy tym cp bardziej niezwykłe podniebne przygody tak, żeby dzieci mogły przy lekturze snuć własne marzenia i przekonywać się, że nie ma rzeczy niemożliwych ani ograniczeń. Krótka prezentacja (chociaż bohaterami są ludzie dorośli, autorka zdrabnia ich imiona i wprowadza odbiorców w ich świat) to wstęp do prezentowania historii związanych z lotnictwem. Nie ma w tomiku schematów, autorka bazuje na odkrywanych anegdotach - tak, żeby rozdziały zamieniały się niemal w opowiadania dla dzieci. Fabularyzuje Anna Litwinek wybrane kwestie z zakresu życiorysów postaci, pozwala czytelnikom uczestniczyć w wydarzeniach w roli obserwatorów oraz kibiców. Wie, że dzięki temu historie zapadną im w pamięć. I chociaż nie jest ta autorka mistrzynią w snuciu bajkowych narracji, wie, że dla dzieci trzeba pisać prosto, ale nie infantylnie. Kiedy trafi na komplikacje kontekstowe, odpowiednio je tłumaczy. W ten sposób umożliwia odbiorcom samodzielne śledzenie tekstu i przyczynia się do szerzenia wiedzy, nie tylko tej związanej z historią lotnictwa. Tomik jest bogato ilustrowany. Adam Wójcicki wybrał upraszczane grafiki komputerowe, w ich ramach stara się odwzorowywać rysy postaci, ale nie imponuje obrazkami przedstawiającymi ludzi. Jest za to o wiele bardziej precyzyjny przy prezentowaniu samych maszyn. Samolotami przyciągnie uwagę dzieci - zwłaszcza że stara się zadbać o zdynamizowanie tła i próbuje uchwycić potężne maszyny w różnych okolicznościach. Tym rozwinie wyobraźnię dzieci i przyciągnie je do książki. "Awiatorzy" to naturalny efekt przygotowywania tomu dla dorosłych - sposób Anny Litwinek na wkroczenie także na rynek literatury dla dzieci. Bardzo ładnie wydana książka przypomina, że warto mieć odważne marzenia i nie rezygnować z nich w żadnym razie.