Kenkō: Zapiski dla zabicia czasu

Karakter, Kraków 2020.

Wytchnienie

W literaturze Dalekiego Wschodu z dawnych wieków charakterystyczny jest spokój i skłonność do kontemplowania otoczenia. „Zapiski dla zabicia czasu” to zestaw miniaturowych ale głębokich refleksji, krótkich opowiastek oraz anegdot, przemyśleń i spostrzeżeń aforystycznych. Kenkō przytacza krótkie analizy rozmów z ojcem, mówi o roli mężczyzn, o życiu i śmierci, o tym, co później. Zajmuje się nastrojami ludzi i uczuciami. Mówi o drobnych przyjemnościach dnia codziennego, o poezji i podróżach czy świątyniach. Interesuje go upływ czasu, tęsknoty i proste czynności przynoszące ukojenie. Wprowadza do tych akapitów informacje o własnych olśnieniach, ale też i o źródłach inspiracji. Czasami dzieli się swoim odkryciem z kimś w listach – lecz żeby nie stracić koncepcji, utrwala sobie je również w zapiskach literackich. Wszystko płynie tu ze spokoju, wyciszenia i chęci obserwowania życia. Kenkō podsuwa odbiorcom wiele tematów i puent.

„Zapiski dla zabicia czasu” to książka złożona z drobnych fragmentów – o różnej długości i zróżnicowanej treści: nigdy nie wiadomo, co przyniesie kolejny akapit, na jaką myśl nakieruje odbiorców autor tym razem. Łączy te akapity jedno, autor zawsze dba o to, żeby zapiski do czegoś prowadziły. Podsuwa albo puenty, albo frazy, które nakłonią do zastanowienia, niekoniecznie zamieszczone w klauzulach akapitów. Zapisuje złote myśli, dzieli się błyskotliwością i pomysłowością. Każdy miniaturowy tekst ma swoją wagę. Jest uniwersalny i celny nawet mimo upływu wieków. Kenkō wie, jak nakłonić do przemyśleń – swoimi zapiskami otwiera przed odbiorcami szansę na dotarcie do cennych prawd. Podsuwa czytelnikom umysłową rozrywkę. Każdy przeczytany składnik zamienia się w przewodnik dla odbiorców, punkt wyjścia do samodzielnych rozważań i poszukiwań. Autor daje szansę na prowadzenie dyskusji z jego poglądami lub na porównywanie doświadczeń. A ponieważ nie ma u niego pośpiechu ani spraw nieważnych – będzie można zanurzyć się w rozważania, jakich dzisiaj często w lekturach brakuje.

Takie dzieło nie może powstawać szybko, wystarczy, że jednemu zagadnieniu autor poświęci trochę czasu – na tej samej zasadzie funkcjonować powinien odbiór. Nieważne, jak szybko pochłania się książki, „Zapiski dla zabicia czasu” to publikacja, którą warto sobie dawkować. A to dlatego, że każdy komentarz autora wyzwalać będzie szereg skojarzeń odbiorców. Czytelnicy będą tu porównywać doświadczenia, rozmyślać nad zagadnieniami, które nakreślił Kenkō – mimo dystansu czasowego i kulturowego będzie tu bowiem sporo punktów wspólnych między spostrzeżeniami autora i jego odbiorców. Ta książka nie tyle przynosi informacje, co wyczula na refleksję, Kenkō wcale nie odchodzi od zwyczajnego życia, filozofię podporządkowuje zwyczajności. Bardzo interesują go emocje i ludzkie uczucia na różne sposoby wywoływane, sprawdza, co uruchamia określone postawy i do czego prowadzą interpersonalne relacje. Po tę książkę sięgnąć mogą czytelnicy hołdujący idei slow-life, pragnący wyciszenia i spokoju. To idealny sposób na podjęcie próby samopoznania i – oddech od popkultury.