Świat Książki, Warszawa 2014.
Nauka empatii
„Z dzieckiem w świat wartości” to podręcznik, który przyda się najbardziej pedagogom i nauczycielom, terapeutom, wychowawcom oraz rodzicom. Irena Koźmińska i Elżbieta Olszewska sięgają tu po zestaw dwunastu „uniwersalnych wartości moralnych”, które wpoić należy każdemu dziecku. Po krótkim wprowadzeniu przystępują do szczegółowego omówienia kolejnych tematów. Ustalają definicję danej wartości i wskazują jej przydatność w życiu codziennym, przypominają o intuicyjnych reakcjach i konsekwencjach odrzucania danej postawy. Wszystko po to, by zasugerować kierunek rozmowy z dzieckiem i wpłynąć na wyobraźnię kilkulatka. Drugą część każdego rozdziału stanowią zresztą zaproszenia do działania i rzeczowe podpowiedzi co do pracy z dziećmi. Autorki podsuwają możliwe pytania i tłumaczą, co trzeba podkreślać. Następnie przystępują do drobiazgowej analizy tematu: rozbierają daną wartość na części składowe, by posługiwać się bliskimi dziecku pojęciami i sytuacjami. Za każdym razem posiłkują się zestawem ćwiczeń dla młodszych i starszych – czasem to drobne scenki do odegrania i przedyskutowania, innym razem zestawy wyjaśnień, gry i zabawy pomagające uświadomić dziecku znaczenie konkretnych postaw w codzienności. Autorki bardzo chętnie odwołują się do systemu notatek porządkujących tekst. Nie stronią od wyliczeń, tabelek, ramek, definicji i kolorowej czcionki. To ułatwi zapamiętywanie porad, ale też wprowadza czytelne podziały w samej książce. Widać doskonale, że Koźmińska i Olszewska nie zamierzają wypełniać stron naukowymi teoriami, wywodami bez głębszego sensu i wyraźnego celu. Starają się za to stworzyć książkę przydatną w pracy z najmłodszymi. Każdy rozdział zamyka zestaw zalecanych lektur.
Chwilami, zwłaszcza przy lekturze ćwiczeń, ma się wrażenie, że autorki nieco zbyt idealistycznie podchodzą do tematu edukowania dzieci w zakresie wartości. Uczą maluchy wrażliwości, empatii i uprzejmości wobec innych, zapominając o realiach: trochę w tych tekstach brakuje zderzenia wskazówek z prawdziwym życiem – i rozmów na temat znieczulicy społecznej. Wprawdzie przyjdzie na to jeszcze czas, lecz w tomie znalazłoby się miejsce i na tego typu zadania. Za to na uwagę zasługują podpowiedzi, jak radzić sobie z wyzwiskami (a dokładniej – jak przekonać dziecko do ich ignorowania). Sporo tu wartościowych porad oraz ćwiczeń, które zamienią naukę wartości w ciekawe i inspirujące zabawy z najmłodszymi.
Tom „Z dzieckiem w świat wartości” ma wymiar praktyczny. To książka przygotowana z myślą o nauczycielach. Dostarcza wielu atrakcyjnych scenariuszy zajęć, a przy tym i starannie uporządkowanego materiału, skraca czas przygotowań do ważnych lekcji, co sprawia, że pedagodzy chętniej mogą sięgać po podpowiedzi z tej publikacji – z korzyścią dla uczniów. Należy także podkreślić, że autorki dbają o rzetelne podejście do tematu, starają się uprzedzić wszelkie trudne pytania i wprowadzać jasne definicje. Dostarczają zadań urozmaiconych i wprowadzających w codzienne życie oraz… w świat lektur. Pomagają dziecku zrozumieć zasady rządzące w społeczeństwie.
Co ważne, nawet dorosłym Koźmińska i Olszewska mogą przypomnieć o hierarchii wartości. Wprawdzie ewentualnym pełnoletnim odbiorcom przytaczane tu zadania wydadzą się zbyt infantylne, by je wypróbować, ale tom pełnić może rolę zbiorku zasad istotnych w interpersonalnych relacjach. „Z dzieckiem w świat wartości” nie służy zwykłej lekturze – to publikacja zmuszająca do pracy i refleksji, zwłaszcza najmłodszych, którymi mądrze pokierują – według podręcznika – opiekunowie. Rzadko spotyka się podręczniki tak dobrze przygotowane i przydatne w pracy nauczycieli i wychowawców – autorki wzięły sobie do serca konieczność wyedukowania najmłodszego pokolenia w dziedzinie uczuć i wartości. Ten tom nie powinien zginąć w zalewie publikacji naukowych – mimo rezygnacji z klasycznego dyskursu i ukłonu w stronę skryptów, znajdzie spore grono odbiorców.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz